Συνέντευξη με τον Κώστα Κακαράντζα, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Επαγγελματιών Πωλητών Λαϊκών Αγορών
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Κυριακή 7 Σεπτέμβρη
2014
Για τις συνέπειες που έχει σε βάρος παραγωγών και πωλητών στις λαϊκές
αγορές η σταδιακή εφαρμογή της νομοθεσίας που ψήφισε πρόσφατα η κυβέρνηση, αλλά
και για την πορεία των κινητοποιήσεών τους, που εντάθηκαν τον περασμένο Μάη με
απεργίες και μαζικές συγκεντρώσεις, ο «Ριζοσπάστης» συζήτησε με τον Κώστα
Κακαράντζα, πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Επαγγελματιών Πωλητών
Λαϊκών Αγορών.
-- Τι προσπαθεί να κάνει η κυβέρνηση με τον νέο νόμο, για τις λαϊκές αγορές
και γιατί αντιδράτε;
-- Τα τελευταία χρόνια, το κεφάλαιο επενδύει δυναμικά στη διακίνηση των
αγροτικών προϊόντων. Είναι επίσης γνωστό ότι δεν το αφήνουν αδιάφορο τα σημεία
πώλησης και ο τζίρος που πραγματοποιείται στις λαϊκές αγορές. Οργανώνει και
επιβάλλει ένα μακροχρόνιο σχέδιο, που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις, ώστε
να αποκτήσει σταδιακά τον πλήρη έλεγχο της διακίνησης όλων των προϊόντων, και
αυτών που διακινούνται μέσα από τη λαϊκή αγορά, στοχεύοντας αρχικά στη
συρρίκνωση και στο μαρασμό του θεσμού των λαϊκών αγορών, μέχρι την πλήρη
διάλυσή του, σε σύντομο βάθος χρόνου.
Αυτούς τους στόχους έρχεται να υπηρετήσει και η σημερινή κυβέρνηση, τόσο με
τους νόμους 4152 και 4177 του 2013, όσο και με το νόμο 4264 του 2014, που
πρόσφατα ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία στη Βουλή, καταργώντας όλους τους
προηγούμενους. Αυτούς τους σκοπούς εξυπηρετούν:
Με την αλλαγή στο καθεστώς διατήρησης της επαγγελματικής άδειας και τη
διαδικασία που προβλέπεται για την ανανέωση της. Αυτή η διαδικασία, που
σημειωτέον επαναλαμβάνεται - σύμφωνα με το νέο νόμο - κάθε χρόνο, θα στείλει
χιλιάδες εργαζόμενους στις λαϊκές αγορές στην ανεργία, αφού η αδυναμία
εξασφάλισης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, συνεπάγεται αφαίρεση της
άδειας, αφαίρεση του δικαιώματος στη δουλειά.
Με την κατάργηση της μεταβίβασης σε συγγενικά πρόσωπα των επαγγελματικών
αδειών, ώστε να μην υπάρχει διάδοχη γενιά επαγγελματιών πωλητών.
Με τον περιορισμό που επιβάλλει ο νέος νόμος στους επαγγελματίες πωλητές
λαϊκών αγορών στην επαρχία. Στο εξής αυτοί αδειοδοτούνται μόνο από τον Δήμο
που διαμένουν και μόνον για λαϊκές αγορές που λειτουργούν στα διοικητικά όρια
του Δήμου. Αποτέλεσμα είναι σε μικρούς δήμους που λειτουργούν δύο το πολύ
αγορές τη βδομάδα, να δημιουργούν υποαπασχολούμενους, οι οποίοι, κάτω από το
βάρος των δυσβάσταχτων ασφαλιστικών υποχρεώσεων και των άλλων λειτουργικών
εξόδων, να αναγκάζονται καταχρεωμένοι σε έξοδο από το επάγγελμα.
Με τη θεσμοθέτηση των κυριακάτικων αγορών και των «farmers markets» που θα
λειτουργούν ανταγωνιστικά προς τις καθημερινές λαϊκές αγορές, αφού ελεύθερα
μπορεί να δραστηριοποιείται σε αυτές το μεγάλο κεφάλαιο.
Με την κατάργηση των Οργανισμών Λαϊκών Αγορών Αττικής και Θεσσαλονίκης, που
στήριξαν το θεσμό των λαϊκών αγορών. Οργανισμοί αυτοχρηματοδοτούμενοι, που δεν
επιβαρύνουν στο ελάχιστο τον κρατικό προϋπολογισμό, αφού ο δικός τους
προϋπολογισμός βασίζεται αποκλειστικά στο ημερήσιο ανταποδοτικό τέλος που
καταβάλλουν οι ίδιοι οι πωλητές.
Για όλους αυτούς τους λόγους, λοιπόν, αντιδρούμε. Για να μη μας εκτοπίσει το μεγάλο κεφάλαιο από τις λαϊκές αγορές,
να μην περάσει η διακίνηση των αγροτικών προϊόντων αποκλειστικά στα χέρια των
πολυεθνικών και των μεγάλων αλυσίδων διακίνησης τροφίμων. Αν φανταστούμε πώς
θα είναι μια μονοπωλημένη λαϊκή αγορά από πολυεθνικές, θα νιώσουμε φρίκη: Τα
μεταλλαγμένα, τα τυποποιημένα, τα «φτηνά», που θα πωλούνται πανάκριβα
ανεξαρτήτως προέλευσης και καταγωγής, θα αντικαταστήσουν τα δικά μας φρέσκα και
φτηνά προϊόντα.
Θα είναι μια μεταφορά του παγερού και δήθεν ευπρόσδεκτου μοντέλου μιας
πολυεθνικής, που μοναδικό στόχο θα έχει την υφαρπαγή του πορτοφολιού του
καταναλωτή. Μπορεί η κυβέρνηση να «ντύνει» τις διατάξεις του νέου νόμου με
δήθεν «δικαιοσύνη» και «σωστή χωροταξική κατανομή», αλλά αυτά είναι τα
προεόρτια ενός αυστηρού ελέγχου των λαϊκών αγορών, που θα καταλήξει στο τέλος
στον πλήρη έλεγχό τους και στην παραχώρηση στα μονοπώλια. Αυτά τα ζητήματα
αναδείχτηκαν στη διάρκεια των κινητοποιήσεων ενάντια στο τελευταίο νόμο, με τη
συμβολή και του ΚΚΕ, που στήριξε τον αγώνα μας μέσα κι έξω από τη Βουλή.
-- Ο πρώτος γύρος των κινητοποιήσεων στις λαϊκές αγορές τον περασμένο Μάη,
είχε μεγάλη συμμετοχή και σημαντική λαϊκή αποδοχή. Τι αποτέλεσμα είχε ο αγώνας
σας.
-- Δεν πρέπει να κρίνουμε την αποτελεσματικότητα ενός αγώνα από το άμεσο
αποτέλεσμα. Οι αγώνες έχουν βάθος, έχουν παρελθόν, παρόν και μέλλον. Δεν είναι
ξεκομμένοι, όπως πιστεύουν κάποιοι όταν βλέπουν έναν αγώνα, νομίζοντας ότι
αυτός είναι η αρχή και το τέλος. Ο δικός μας αγώνας, το πρώτο που πέτυχε
ήταν να στείλει στην κυβέρνηση το αγωνιστικό και μαχητικό μήνυμα των
«λαϊκατζήδων», ότι δεν είναι διατεθειμένοι να αποδεχτούν τα εξοντωτικά σχέδιά
της. Δε θα γίνουμε θυσία και βορά στα κέρδη του κεφαλαίου.
Το άλλο εξίσου σοβαρό, ήταν η μεγάλη συσπείρωση που επιτεύχθηκε στην
εξέλιξη του αγώνα. Ηταν ένας πρωτοφανής αγώνας σφυρηλάτησης της αλληλεγγύης και
ατσαλώματος της συναδελφικότητας από άκρη σε άκρη της χώρας. Καμία σχέση με τις
επίπλαστες ενότητες που προβάλλουν οι συμβιβασμένοι συνδικαλιστές, με φιέστες
και γλυκανάλατες ημερίδες, με κυβερνητικές πασαρέλες.
Από ειδικής πλευράς, τώρα, ο αγώνας που δώσαμε αρχίζει και αποδίδει
καρπούς, χωρίς να αλλάζει ο χαρακτήρας της νομοθεσίας και χωρίς βέβαια να
μεταβάλλονται οι προθέσεις της κυβέρνησης. Ηδη, με τροποποίηση που προώθησε
το υπουργείο Ανάπτυξης, επιτρέπεται στους πωλητές των λαϊκών αγορών που
διακινούν βιομηχανικά προϊόντα να συμμετέχουν στα θρησκευτικά πανηγύρια και
θρησκευτικά παζάρια, πράγμα που απαγόρευε ο νόμος 4264, δίνοντας κάποια
διέξοδο, κύρια στους υποαπασχολούμενους συναδέλφους της επαρχίας.
Εχουμε, επίσης, υπουργική απόφαση που μειώνει σημαντικά τα εξοντωτικά
πρόστιμα που ίσχυαν μέχρι σήμερα. Εχουμε αποσπάσει δέσμευση του υφυπουργού
Ανάπτυξης, ότι θα ετοιμαστεί νέος νόμος που θα επιτρέπει τη μεταβίβαση
αδειών μας χωρίς όρια και προϋποθέσεις σε συγγενικά πρόσωπα πρώτου βαθμού και
θα διορθώνει ταυτόχρονα και άλλες αδικίες που περιλαμβάνει ο 4264.
Ολα τα παραπάνω είναι και μια απάντηση σε όλους αυτούς που μιλάνε για
αναποτελεσματικότητα των αγώνων. Το βέβαιο είναι ότι το μέγεθος των
κινητοποιήσεων του Μάη, πρακτικά έκοψε για την ώρα κάθε όρεξη στην κυβέρνηση
να μας διώξει από τις λαϊκές αγορές. Κατάλαβε ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι
ούτε να συμβιβαστούμε και να υποκύψουμε, ούτε να υποστείλουμε τη σημαία του
αγώνα σε μια τέτοια προοπτική.
-- Στην προπαγάνδα της, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι υπερασπίζεστε
συντεχνιακά κεκτημένα, ότι με τα μέτρα που προωθεί σπάει τα κυκλώματα των
αγορών και άλλα παρόμοια. Τι απαντάτε;
-- Οι κυβερνώντες κολλάνε τη ρετσινιά της «συντεχνίας» σε όποιον
υπερασπίζει το ψωμί του, ή καταφεύγουν σε χυδαία ψέματα, στην προσπάθεια τους
να κατασυκοφαντήσουν έναν κλάδο και να ενοχοποιήσουν τη συνδικαλιστική δράση. Είναι για λύπηση,
λόγω έλλειψης πραγματικών επιχειρημάτων. Την ίδια καραμέλα πιπιλίζουν για
κάθε αγώνα εργαζομένου, αυτοαπασχολούμενου, αγρότη, νέου, φοιτητή,
συνταξιούχου.
Η διατήρηση του λαϊκού
χαρακτήρα των λαϊκών αγορών δεν αφορά μόνο τους πωλητές λαϊκών αγορών. Στην
πραγματικότητα, αφορά πρώτα και κύρια τον Ελληνα καταναλωτή, τον εργαζόμενο,
τον συνταξιούχο, τον άνεργο, τη λαϊκή οικογένεια. Η δικιά μας απάντηση
στην κυβέρνηση και στις συκοφαντίες της, είναι μία: Ενότητα - αγώνας για το
ψωμί των παιδιών μας, αγώνας για ποιοτικά και φτηνά προϊόντα στον Ελληνα
καταναλωτή, κανένας συμβιβασμός.
Μέσα από αυτόν τον αγώνα, με τη στήριξη και της ΠΑΣΕΒΕ, προσπαθούμε να
καλλιεργήσουμε αγωνιστική συνείδηση στον κλάδο, να αναδείξουμε το ρόλο της
πολιτικής που υπηρετεί τα μονοπώλια, να δυναμώσουμε τα βήματα συμπόρευσης με
τους εργαζόμενους - καταναλωτές, με τα άλλα λαϊκά στρώματα. Και να ξέρετε ότι
αυτό είναι που τρέμουν όλες οι κυβερνήσεις που υπηρετούν το κεφάλαιο. Ας μην
κοιμούνται ήσυχοι, λοιπόν.
-- Τι προγραμματίζετε για το επόμενο διάστημα;
-- Μα φυσικά, αγώνα με διάφορες μορφές. Από την απλή ενημέρωση και τη
συζήτηση όπου και όπως μπορούμε, μέχρι νέες κινητοποιήσεις, όταν οι συνθήκες το
απαιτήσουν. Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω, ας το πάρουν χαμπάρι.
Φυσικά, στους άμεσους στόχους είναι και η «κεφαλαιοποίηση» των κερδών του
αγώνα. Με άλλα λόγια, θα προσπαθήσουμε να ενδυναμώσουμε τα σωματεία μας, να
ενεργοποιήσουμε σε αυτά τους συναδέλφους, να προωθήσουμε την ενότητα όλων των
οργανώσεων, γιατί όλοι καταλαβαίνουν ότι αυτά που μας ενώνουν αφορούν την ίδια
την επιβίωσή μας. Ξέρουμε ότι αν η κυβέρνηση μας διασπάσει, τότε όλοι θα πάμε
στην άβυσσο του αφανισμού. Αυτό ας το κρατήσουν όλοι στο πίσω μέρος του μυαλού
τους.
Στις προτεραιότητές μας βρίσκεται πάντα η προσπάθεια καλύτερης οργάνωσης
των σωματείων όλης της χώρας. Στόχος μας είναι η δημιουργία δευτεροβάθμιων
οργάνων ανά Περιφέρεια και η ίδρυση μέσα από εκεί Γενικής Συνομοσπονδίας.
Προγραμματίζεται άμεσα η συνέχιση των περιοδειών στελεχών μας σε όλα τα σημεία
της χώρας, με σκοπό την επαφή και την ενημέρωση για τις εξελίξεις όλων των πρωτοβάθμιων
σωματείων και την παροχή βοήθειας, όπου χρειαστεί.
Στην καθημερινή μας προσοχή βρίσκεται η διαδικασία που ήδη ακολουθείται,
για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων των Οργανισμών Λαϊκών Αγορών Αττικής και
Θεσσαλονίκης - που όπως ανέφερα καταργούνται - στις αντίστοιχες Περιφέρειες,
ώστε με συγκεκριμένες παρεμβάσεις μας να μειωθούν στο ελάχιστο τα προβλήματα
που τυχόν θα προκύψουν. Και εδώ πρέπει να προειδοποιήσουμε την κυβέρνηση ότι
θα μας βρει για άλλη μια φορά και σύντομα απέναντί της, εάν με το Προεδρικό Διάταγμα
που ετοιμάζει για τη μεταφορά, επιμείνει και μας αποκλείσει τελικά από εκεί που
συζητιούνται οι αποφάσεις που μας αφορούν.
Τέλος, ξεκαθαρίζουμε προς κάθε κατεύθυνση πως τον Οκτώβρη που
προβλέπεται η έναρξη της διαδικασίας ανανέωσης των αδειών μας, δεν θα ανεχτούμε
να χαθεί ούτε μια άδεια συναδέλφου για οικονομικούς λόγους. Δεν ζητάμε χάρη από
κανέναν, ούτε αρνούμαστε να πληρώσουμε. Αλλά δεν μπορεί η αδυναμία εξασφάλισης
φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας - πρόβλημα που αντιμετωπίζει στις σημερινές
συνθήκες η πλειοψηφία των μικρών επαγγελματιών - να σημαίνει στέρηση του
δικαιώματος στη δουλειά.
Δε θα επιτρέψουμε σε
αυτούς που ασκούν αυτές τις πολιτικές και ψηφίζουν νόμους που οδηγούν έναν λαό
στην πλήρη εξαθλίωση, να ψηφίζουν και να εφαρμόζουν άλλους νόμους, που τον
τιμωρούν γιατί εξαθλιώθηκε. Στο επόμενο διάστημα λοιπόν μας περιμένουν αγώνες
ταξικοί και δυναμικοί, για την ίδια την επιβίωσή μας.
Ε.
