ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Πέμπτη 1 Γενάρη 2015
Με Συμπράξεις Δημόσιου - Ιδιωτικού Τομέα και δανεισμό θα εκτελούνται τα
όποια έργα, με αρνητικές επιπτώσεις στο λαϊκό εισόδημα. Τι αναφέρθηκε σε
πρόσφατη ημερίδα της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας
Την εμπλοκή επιχειρηματικών συμφερόντων σε βασικές κοινωνικές υποδομές και
σε έργα των δήμων προκρίνει η κυβέρνηση ως προοπτική στην οικονομική καχεξία
που έχουν οδηγηθεί. Η πενιχρή κρατική χρηματοδότηση, με τις περικοπές να
φτάνουν στο 70% την περίοδο 2009 - 2013, θεωρείται δεδομένη και μάλιστα την
αποδέχονται και τα συλλογικά όργανα της Τοπικής Διοίκησης, συνεργώντας στις
κυβερνητικές πρωτοβουλίες για εξεύρεση από τους δήμους άλλων χρηματοδοτικών
εργαλείων, ώστε να μπορέσουν να λειτουργήσουν.
Η πολιτική αυτή επιλογή δεν είναι καινούργια, μετρά αρκετά χρόνια, με την
ηγεσία της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ)
και των δυνάμεων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ σε αυτήν, να πρωτοστατούν στη λεγόμενη
«οικονομική αυτοτέλεια», δηλαδή στην απεξάρτηση των δήμων από την κρατική
χρηματοδότηση και τη λειτουργία τους με ιδιωτικοοικονομικούς όρους που
αποβαίνουν τελικά σε βάρος των δημοτών. Η
καπιταλιστική κρίση και οι μνημονιακοί όροι ήρθαν να συνηγορήσουν στην
«επιχειρηματολογία» της δήθεν αναγκαιότητας για περιστολή των κοινωνικών
δαπανών στους δήμους. Η δραστική μείωση των πόρων προς αυτούς συνοδεύεται
από την... εναλλακτική της εξεύρεσης νέων «δρόμων», όπως αξιοποίηση κοινοτικών
κονδυλίων, δανεισμό από ιδιωτικές τράπεζες και σύμπραξη με το ιδιωτικό
κεφάλαιο.
Με λίγα λόγια, οι λαϊκές ανάγκες και οι εργασιακές σχέσεις υποθηκεύονται σε
πολιτικές επιλογές που επιτάσσουν την κερδοσκοπία πάνω σε κάθε έργο και
υπηρεσία, με αποτέλεσμα ο λαός να πρέπει να πληρώνει για τα πάντα και οι
ιδιώτες ή οι δήμοι που συνεργούν μαζί τους να βγάζουν κέρδη από κάθε
δραστηριότητα. Στο πλαίσιο αυτό,
άλλωστε, η κυβέρνηση έχει θεσμοθετήσει ένα πλαίσιο λειτουργίας των δήμων που
επιβάλλει ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, το μεγαλύτερο
μέρος των οποίων προέρχεται από φόρους και τέλη που επιβάλλονται στα λαϊκά
στρώματα.
Ο
ρόλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης
Στη λογική αυτή εντάσσονται μια σειρά από πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται σε
επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης και στη χώρα, προτρέποντας τους δήμους να
«αξιοποιήσουν» νέα χρηματοδοτικά εργαλεία που επιτρέπουν την ακόμα μεγαλύτερη
είσοδο του κεφαλαίου σε τοπικό επίπεδο.
Πρόσφατη ημερίδα της
ΚΕΔΕ ανέδειξε ως «λύση» στο οικονομικό πρόβλημα των δήμων το δανεισμό, τις
Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), την αξιοποίηση ευρωπαϊκών
προγραμμάτων, όπως το JESSICA.
Σε ό,τι αφορά το δανεισμό, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Χρ.
Σταϊκούρας είπε ότι βρίσκεται σε τελική φάση επεξεργασίας ο καθορισμός νέων
χαμηλότερων επιτοκίων για τα υφιστάμενα δάνεια των δήμων. Είπε δε πως το
υπουργείο επεξεργάζεται και τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης των ήδη συναφθέντων
δανείων, ανάλογα με τη δυνατότητα των δήμων να εξυπηρετήσουν τις δανειακές τους
ανάγκες. Παράλληλα, οι δήμοι προσέρχονται σε απευθείας δανεισμό από την
Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία έχει δημιουργήσει συγκεκριμένα προϊόντα
για τις δανειακές ανάγκες των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.
Ο ρόλος των
τραπεζών
Η... λύση του δανεισμού, ελέω έλλειψης ουσιαστικής χρηματοδότησης στους
δήμους, κρατά από παλιά. Οι τράπεζες κερδοσκοπούν πάνω στις λαϊκές ανάγκες οι
οποίες θα έπρεπε να καλύπτονται από τους δήμους, καθώς οι εργαζόμενοι
φορολογούνται διπλά από κράτος και Τοπική Διοίκηση. Μάλιστα, οι δήμοι
καλούνται να δανειστούν χρήματα, τα οποία οι κυβερνήσεις τούς έχουν
παρακρατήσει παράνομα και ανέρχονται σε τουλάχιστον 9 δισ. ευρώ.
Οι ΣΔΙΤ προκρίνονται ως χρηματοδοτικό
εργαλείο για έργα και δράσεις των δήμων, βάζοντας έτσι για τα καλά τους ιδιώτες
στις τοπικές δράσεις και έργα. Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος του ΔΣ του Ταμείου
Παρακαταθηκών και Δανείων, Αλ. Κρητικός, στη σχετική ημερίδα ανέφερε ότι οι
ΣΔΙΤ «υπό προϋποθέσεις είναι ένα μέσο που εξασφαλίζει πρόσθετους πόρους,
απελευθερώνει πόρους για μη ανταποδοτικά έργα, συμβάλλει στην ταχύτερη
ολοκλήρωση των έργων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον επιθυμητό επιμερισμό
κινδύνου και τη βελτιστοποίηση του λόγου κόστους - ωφέλειας». Τρανταχτή
περίπτωση προώθησης των ΣΔΙΤ είναι η διαχείριση των απορριμμάτων. Θυμίζουμε ότι ο περιφερειακός σχεδιασμός προβλέπει τη
δημιουργία εργοστασίων σύμμεικτων απορριμμάτων μέσω ΣΔΙΤ, τα οποία θα
εκμεταλλεύονται το χρυσοφόρο αυτό τομέα τουλάχιστον σε βάθος 25ετίας, σε βάρος
του λαϊκού εισοδήματος και της δημόσιας Υγείας.
Προκρίνονται, επίσης, μια σειρά από ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης,
με έμφαση στο JESSICA που στόχο έχουν
την ανάπτυξη συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και την ενίσχυση,
όπως λένε, της κοινωνικής συνοχής. Οπως είπε χαρακτηριστικά, στην εν λόγω
ημερίδα, ο αναπληρωτής τεχνικός σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Φερνάντι
Καμάνο - Γκαρσία, το JESSICA στόχο έχει να χρησιμοποιηθεί ένα μέρος των
διαρθρωτικών πόρων, προκειμένου «να γίνουν αποδοτικές επενδύσεις σε σχέδια
αειφόρου, αστικής ανάπτυξης. Αυτές οι επενδύσεις μπορούν να πάρουν τη μορφή
είτε ιδίων κεφαλαίων, είτε δανείων, είτε εγγυήσεων».
Στο πλαίσιο αυτό, ήδη έχουν προωθηθεί στην Ελλάδα μια σειρά από ΣΔΙΤ για
την κατασκευή σχολικών συγκροτημάτων στην Αττική, τη μετατροπή παλιάς αποθήκης
σε ξενοδοχείο στη Δράμα και άλλα.
Και
το ΕΣΠΑ
Ενας άλλος δρόμος χρηματοδότησης που προτείνεται είναι η αξιοποίηση των
κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Στην πράξη και στην
πλειοψηφία των σχετικών κοινοτικών προγραμμάτων, προκρίνεται η διείσδυση του ιδιωτικού τομέα σε έργα και
δράσεις των δήμων που σημαίνει ότι χρηματοδοτούνται μόνο έργα και δράσεις που
αποφέρουν κέρδος. Τα έργα χρηματοδοτούνται με τη ρητή προϋπόθεση ότι
εναρμονίζονται με τις κοινοτικές και εθνικές προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ 2014
- 2020, με επίκεντρο την ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα και καινοτομία.
Ουσιαστικά, οι δήμοι καλούνται να δημιουργήσουν εταιρικά σχήματα, με τη συμμετοχή
του ιδιωτικού τομέα και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών (βλέπε ΜΚΟ), λειτουργώντας σε ένα ευέλικτο πλαίσιο
ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων, με την πίτα των χρημάτων να λυμαίνονται οι
λεγόμενοι εταίροι.
