ΠΗΓΗ 902.gr Δημοσίευση: Τετ, 15/10/2014 - 22:42
Ερώτηση σχετικά με τη μονάδα καύσης βιομάζας στην Αυλώνα Αττικής κατέθεσαν προς τους υπουργούς Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, οι βουλευτές του ΚΚΕ Γιάννης Γκιόκας, Χρήστος Κατσώτης, Λιάνα Κανέλλη και Σπύρος Χαλβατζής.
Αναλυτικά το κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: Μονάδα καύσης βιομάζας στη ΔΚ Αυλώνα Αττικής.
Με την υπ' αρ. 2161/2.9.2014 Ερώτησή μας «Για τη μονάδα καύσης βιομάζας στη ΔΚ Αυλώνα Αττικής», που αναφερόταν στην υπ' αρ. Φ6 199/4089/18.12.13 Απόφαση (ΑΕΠΟ) του Γ. Γρ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, είχαμε τεκμηριώσει με συγκεκριμένες αναφορές στην ισχύουσα νομοθεσία, ότι η υπόψη μονάδα όφειλε να καταταγεί στην «Ομάδα 4 - Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών» και «στο "είδος έργου" με α/α 4 "Εγκαταστάσεις αποτέφρωσης ή ενεργειακής αξιοποίησης [σ.σ.: αποβλήτων] (εργασίες R1, D10) (συμπεριλαμβάνονται η αεριοποίηση και η πυρόλυση) ..."», οπότε έπρεπε να υπαχθεί στην υποκατηγορία Α1 (βλ. ΚΥΑ 1958/2012, Παράρτημα IV). Υπενθυμίζεται ότι η ίδια η ΑΕΠΟ έχει τίτλο: «Εγκατάσταση και λειτουργία του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα, μέσω διαδικασίας αεριοποίησης (ισχύος 1 MWe)… ». Όλοι βέβαια γνωρίζουμε, ότι «αεριοποίηση» είναι η καύση ενός υλικού σε συνθήκες περιορισμένης παρουσίας οξυγόνου.
Όπως αναφέραμε στην Ερώτησή μας, υλικό τροφοδοσίας της μονάδας κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της, «είναι βιομάζα προερχόμενη από απόβλητα δημοτικά (κλαδέματα δένδρων, κωδικός ΕΚΑ - Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων - 20.02.01: "Βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα [κήπων και πάρκων]") και γεωργικά (κλαδέματα ελιάς, κωδικός ΕΚΑ 02.01.07: "Απόβλητα από δασοκομία [από γεωργία]"), μελλοντικά δε από ενεργειακές καλλιέργειες (ευκάλυπτος, μίσχανθος)».
Τούτο, άλλωστε, το αναφέρει και η ίδια η ΑΕΠΟ, το σχετικό απόσπασμα της οποίας παραθέσαμε στην Ερώτησή μας και έχει ως εξής (οι υπογραμμίσεις δικές μας):
«Η εταιρεία προτίθεται για το διάστημα των πρώτων 4 ετών να αναπτύξει συνεργασία με τους Δήμους που γειτνιάζουν των μονάδων που θα υλοποιηθούν για την από κοινού συλλογή και διαλογή προς χρήση των κλαδεμάτων σκληρού ξύλου, κατάλληλων ως εναλλακτικής επιλογής ξύλου από ευκάλυπτο. Οι δυνατότητες των Δήμων αυτών υπολογίζονται σε 30.000 τόνους ετησίως, ενώ από τη συλλογή κλαδεμάτων ελιάς υπολογίζεται ότι συνολικά θα ανέλθουν σε 150.000 ετησίως».
Έναντι αυτών και άλλων ζητημάτων που θέταμε στην Ερώτησή μας λάβαμε απαντήσεις που άφησαν ακάλυπτες τις παρατηρήσεις μας σχετικά με τις απαράδεκτες, και από νομοτεχνική πλευρά, προβλέψεις της ΑΕΠΟ. Συγκεκριμένα:
Α. Σε σχέση με την υπ' αρ. 1134/16.9.14 απάντηση του υπουργού (αναπληρωτή) Εσωτερικών
1. Όπως σημειώναμε στην Ερώτησή μας, η υπ' αρ. Φ6 199/4089/18.12.13 Απόφαση (ΑΕΠΟ) του Γ. Γρ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, προκειμένου να υποβαθμίσει στην υποκατηγορία Α2 την υπόψη μονάδα, την κατατάσσει μεν (ως προς την επεξεργασία τής προερχόμενης από απόβλητα βιομάζας) στην πιο πάνω Ομάδα 4, αλλά στο «είδος έργου» με «α/α: 11» που, αν το ψάξει κανείς (η ΑΕΠΟ το αποκρύβει), φέρει την ονομασία «Εγκαταστάσεις επεξεργασίας μη επικίνδυνων αποβλήτων προς παραγωγή βιοαερίου». Φυσικά ουδεμία σχέση έχει η διεργασία παραγωγής βιοαερίου με την «υποστοιχειομετρική καύση» («αεριοποίηση») ή «πυρόλυση», αλλά την «καραμπινάτη» αυτή λαθροχειρία, να βαφτίζεται δηλαδή «παραγωγή βιοαερίου» η καύση με «αεριοποίηση», την κάλυψε πλήρως ο κ. αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών στην υπ' αρ. 1134/16.9.14 απάντησή του (υιοθετεί πλήρως την οικεία, υπ' αρ. 6199/9.9.14, απάντηση της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, ως αδειοδοτήσασας Αρχής), η οποία αρκείται στα εξής (η υπογράμμιση δική μας):
«Το έργο ορθώς εντάχθηκε στην Ομάδα 4, α/α 11, γιατί η βιομάζα που χρησιμοποιείται είναι μη επικίνδυνα απόβλητα και η εργασία R3 περιλαμβάνει την αεριοποίηση και την πυρόλυση που γίνονται στον αεριοποιητή. Η ένταξη στην Ομάδα 4, α/α 4, δηλαδή στην κατηγορία Α1, δεν είναι σωστή, καθότι έχει την εργασία R1, η οποία περιλαμβάνει εγκαταστάσεις αποτέφρωσης, που προορίζονται για την επεξεργασία στερεών αστικών αποβλήτων (περιέχουν και επικίνδυνες ουσίες), το οποίο δεν ισχύει για το συγκεκριμένο έργο».
Σε σχέση με το πρώτο εδάφιο σημειώνουμε:
- Αναγνωρίζεται κατ' αρχάς ότι πρόκειται για μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων.
- Η «εργασία R3» (ανάκτησης αποβλήτου), αντίθετα με αυτό που επιχειρεί να μας πείσει ο κ. υπουργός, δεν περιλαμβάνει την καύση με αεριοποίηση ή πυρόλυση γενικά, όπως συμβαίνει στην προκείμενη περίπτωση, αλλά (μεταξύ άλλων) την ειδική εκείνη περίπτωση αεριοποίησης ή πυρόλυσης, που οδηγεί στην «ανακύκλωση / ανάκτηση οργανικών ουσιών», οι οποίες «χρησιμοποιούνται ως χημικές ουσίες» (Ν.4042/2012, Παράρτημα ΙΙ Ενότητας Β). Οι χημικές αυτές ουσίες είναι κατά κανόνα σε υγρή μορφή.
Σε σχέση με το δεύτερο εδάφιο σημειώνουμε:
- Ως «εργασία R1» (ανάκτησης αποβλήτου) ορίζεται ως η «Χρήση [του] κυρίως ως καύσιμου ή ως άλλου μέσου παραγωγής ενέργειας» (Ν.4042/2012, Παράρτημα ΙΙ Ενότητας Β), όπως συμβαίνει στην προκείμενη περίπτωση. Ουδεμία σχέση έχει εάν η εργασία αυτή αφορά σε επικίνδυνα ή σε μη επικίνδυνα απόβλητα ή σε αστικά (για την ακρίβεια «δημοτικά» - «municipal») απόβλητα, που έτσι κι αλλιώς εντάσσονται στα μη επικίνδυνα, ανεξάρτητα εάν περιέχουν «μικρές ποσότητες επικίνδυνων αποβλήτων» (ΜΠΕΑ).
2. Σημειώναμε επίσης στην Ερώτησή μας ότι η ΑΕΠΟ: «Το τμήμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από την καύση του παραγόμενου SYNGAS το εντάσσει "στο παράρτημα Χ" της ΚΥΑ 1958/2012 ("Ομάδα 10η: Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας") στο "είδος έργου" με "α/α: 6α", που αν το ψάξει κανείς, θα διαπιστώσει προς μεγάλη του έκπληξη ότι φέρει την ονομασία "Ηλεκτροπαραγωγή με καύση βιοαερίου"». Μια ακόμη λαθροχειρία, παρόμοια με την προηγούμενη (να βαφτίζεται δηλ. «βιοαέριο» το «syngas»), τόσο προφανής που ο κ. υπουργός προτίμησε να «ξεχάσει» το σκέλος αυτό της Ερώτησής μας.
3. Σημειώναμε ακόμη ότι το υπόψη έργο προωθείται στο πλαίσιο ενός συνολικότερου προγράμματος της υπόψη εταιρείας, «με τελικό πιο πάνω στόχο τη δέσμευση καλλιεργήσιμης γης συνολικής έκτασης 300.000 στρ.». Ο κ. υπουργός υιοθετεί την απάντηση της αδειοδοτήσασας Αρχής (Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής), η οποία εντελώς αυθαίρετα, χωρίς καμία προσπάθεια τεκμηρίωσης, ισχυρίζεται (η υπογράμμιση δική μας): «Με τα μέχρι του παρόντος υποβληθέντα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα, συμπεραίνουμε ότι υπάρχει χώρος και για καλλιεργήσιμες εκτάσεις και για ενεργειακές καλλιέργειες. Εκτός αυτού, προβλέπεται εναλλακτικά η χρήση κλαδεμάτων των δήμων (σκληρό ξύλο) και κλαδεμάτων ελιάς».
Στον ισχυρισμό του πρώτου εδαφίου αντιτείνουμε:
Δεν είναι άσχετες οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις με τις εκτάσεις για ενεργειακές καλλιέργειες ευκάλυπτου ή μίσχανθου. Οι δεύτερες απομειώνουν τις πρώτες. Εξάλλου οι περίπου 15 παρόμοιες μονάδες (μαζί με αυτές που χρησιμοποιούν μη βρώσιμα φυτικά έλαια) που επιδιώκεται μέχρι σήμερα να εγκατασταθούν στην Αττική, απαιτούν -σύμφωνα με τα στοιχεία της οικείας ΜΠΕ- καλλιεργήσιμη έκταση 3.800 * 15 = 57.000 στρεμμάτων. Και αυτό σε μια Αττική, όπου οι εκτάσεις που προσφέρονται για γεωργική παραγωγή σπανίζουν όλο και περισσότερο, τη στιγμή που η διατήρησή τους αποτελεί, υποτίθεται, βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης.
Στον ισχυρισμό τού δεύτερου εδαφίου αντιτείνουμε:
Η χρήση κλαδεμάτων των δήμων και κλαδεμάτων ελιάς (στερεά απόβλητα και τα δύο) δεν τίθεται ως εναλλακτική, αλλά ως η βασική λύση για τα 4 πρώτα χρόνια λειτουργίας της μονάδας, καθώς αυτά θα αποτελούν το αποκλειστικό υλικό τροφοδοσίας μέχρι να αρχίσουν να αποδίδουν οι ενεργειακές καλλιέργειες. Τα κλαδέματα όμως των δήμων αποτελούν αναγκαίο αδρομερή παράγοντα (bulky agent), και μάλιστα σε ανεπάρκεια, για να λειτουργήσουν οι μονάδες κομποστοποίησης των προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων του ΕΔΣΝΑ, που προβλέπονται στην Αττική, πόσο μάλλον γι' αυτές που στην πραγματικότητα απαιτούνται. Άλλωστε η επεξεργασία / αξιοποίηση των δημοτικών κλαδεμάτων υπάγεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα του ΕΔΣΝΑ, την οποία δεν έχει εκχωρήσει στην υπόψη εταιρεία, ούτε θα μπορούσε άλλωστε.
4. Για τις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα (CO) η απάντηση της ΑΔ Αττικής επιχειρεί να διαψεύσει την ίδια την ΑΕΠΟ, το σχετικό απόσπασμα της οποίας, όπως αναφέρουμε στην Ερώτησή μας, έχει ως εξής (η υπογράμμιση δική μας): «Σύμφωνα με τα υποβληθέντα στοιχεία, από τη διαδικασία καύσης του αερίου SYNGAS εκλύεται σημαντική ποσότητα CO... ». Από την άλλη δεν απαντά στο σκέλος της Ερώτησής μας που αφορά στις τεράστιες εκπομπές CO, που θα εκπέμπονται από τον πυρσό καύσης, τόσο λόγω της απλής καύσης του πλεονάζοντος syngas όσο από τη διαφυγή αυτούσιου στην ατμόσφαιρα του syngas, όταν το παραγόμενο πλεόνασμα υπερβαίνει την ανεπαρκέστατη δυναμικότητα του πυρσού.
5. Παρατηρήσαμε επίσης: «3. Προβλέπεται, κατά παράβαση των κανόνων της επιστήμης, ενιαία διαχείριση (βλ. όρο υπ' αρ. 42 της ΑΕΠΟ) της τέφρας στον πυθμένα του κλιβάνου, που προκύπτει από την ατελή ("υποστοιχειομετρική") καύση της βιομάζας (αποβλήτων και μη), με την ιπτάμενη τέφρα που κατακρατούν οι κυκλώνες από τον πρωτοβάθμιο καθαρισμό του SYNGAS, η οποία κατατάσσεται στα «εν δυνάμει επικίνδυνα απόβλητα» (κωδικοί ΕΚΑ 19.01.13* και 19.01.14)».
Η απάντηση της ΑΔ Αττικής επιβεβαιώνει κατ' ουσία την επισήμανσή μας, καθώς δεν περιλαμβάνει στην «καθησυχαστική» απάντησή της την ιπτάμενη τέφρα των κυκλώνων.
Β. Σε σχέση με την υπ' αρ. 3386 β/30.9.14 απάντηση του Υπουργού ΠΕΚΑ
1. Στη σύντομη απάντησή του ο κ. υπουργός δεν υπεισέρχεται σε κανένα από τα ζητήματα που θέτουμε στην Ερώτησή μας. Αρκείται να μας κοινοποιήσει τις «απαντήσεις» τριών Υπηρεσιών του, σημειώνοντας απλά ότι «οι περιβαλλοντικοί όροι στις Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων δεν τίθενται με κριτήριο την κατηγοριοποίηση του έργου, αλλά βάσει της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, του χωροταξικού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, καθώς και το περιεχόμενο της ΜΠΕ, από το οποίο προκύπτουν οι ενδεχόμενες επιπτώσεις από την άσκηση της δραστηριότητας στο περιβάλλον».
Στα παραπάνω αντιτείνουμε τα εξής:
Το περιεχόμενο της ΜΠΕ, και κυρίως η πληρότητά της σε σχέση με τον εντοπισμό των επιπτώσεων από την άσκηση της μελετώμενης δραστηριότητας και τη λήψη των ενδεδειγμένων μέτρων για την αντιμετώπισή τους, δεν είναι άσχετο από την κατηγοριοποίηση του έργου όπως υπονοεί ο κ. υπουργός. Η κατηγοριοποίηση των έργων σε κατηγορίες (Α, Β) και υποκατηγορίες (Α1, Α2) γίνεται με βάση την εν δυνάμει περιβαλλοντική τους επικινδυνότητα, συνεπώς σε αντίστοιχο βάθος και πληρότητα οφείλουν να εκπονούνται οι οικείες ΜΠΕ και να εκδίδονται οι σχετικές ΑΕΠΟ. Τούτο σαφώς προβλέπεται και από την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία ορίζει διαφορετικά το περιεχόμενο των ΜΠΕ κατηγορίας Α, υποκατηγορίας Α1 (πρώην ομάδας 1) και υποκατηγορίας Α2 (πρώην ομάδας 2) και κατηγορίας Β (άρθρα 6 και 7 της ΚΥΑ 69269/90). Αλλά και η όλη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης διαφοροποιείται σε αρκετά και σημαντικά σημεία μεταξύ της υποκατηγορίας Α1 (Ν. 4014/11, άρθρο 3) και Α2 (άρθρο 4), ενώ το περιεχόμενο των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) μεταξύ των κατηγοριών Α και Β διαφέρουν όσο η μέρα με τη νύχτα (βλ. π.χ. ΚΥΑ 48963/2012 και ΚΥΑ 4187/2012 αντίστοιχα).
Επίσης η κατηγοριοποίηση ενός έργου στην υποκατηγορία Α1, ως έργου καύσης αποβλήτων με ενεργειακή αξιοποίηση, προσδιορίζει και το βαθμό όχλησης ως μεσαίας ή υψηλής, και συνεπώς καθιστά απαγορευτική τη χωροθέτησή του σε περιοχές χαμηλής όχλησης. Ταυτόχρονα το υπάγει στις αυστηρές, από πλευράς τεχνικών προδιαγραφών, διατάξεις, που ισχύουν για τη λειτουργία των μονάδων καύσης αποβλήτων, δημοτικών ή / και γεωργικών, όπως συμβαίνει με την επίδικη εγκατάσταση, η οποία όμως «βαπτιζόμενη» σε «μονάδα παραγωγής βιοαερίου και ηλεκτροπαραγωγής με καύση βιοαερίου», μεταπηδά στην υποκατηγορία Α2 και χαρακτηρίζεται ως «χαμηλής όχλησης». Ακόμη:
2. Η καθ' ύλην αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ, η ΕΥΠΕ, δηλώνει με το υπ' αρ. 174704/16.9.14 έγγραφό της, αναρμόδια να απαντήσει στα ερωτήματα που θέσαμε, παίρνοντας ως δεδομένο ότι «η εν θέματι δραστηριότητα κατατάσσεται στην υποκατηγορία Α2» χωρίς καμία σχετική αιτιολόγηση.
3. Το υπ' αρ. 7420/18.3.14 έγγραφο της Δ/νσης Νομοθετικού Έργου του ΥΠΕΚΑ, δεν αναφέρεται στην Ερώτησή μας. Πρόκειται για Απόφαση που απορρίπτει προσφυγή του Συλλόγου Αυλωνιτών «Το Σάλεσι», κατά της υπόψη μονάδας. Το σκεπτικό, όμως, της Απόφασης στηρίζεται στο αναληθές στοιχείο ότι η υπόψη μονάδα «θα χρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη παραγωγής ενέργειας, βιομάζα φυτικής προέλευσης τύπου chip wood από ευκάλυπτο και μίσχανθο», αποκρύπτοντας ότι στα 4 πρώτα χρόνια της λειτουργίας του θα καίει απόβλητα: Δημοτικά (δημοτικά κλαδέματα, κωδικός ΕΚΑ 20.02.01) και γεωργικά (κλαδέματα ελιάς, 02.01.07), όπως ρητά αναφέρεται στην επίδικη ΑΕΠΟ της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Στηρίζεται επίσης στην εσφαλμένη άποψη ότι τα απαέρια του πυρσού καύσης του syngas δεν θα περιέχουν σημαντικές συγκεντρώσεις CO, ενώ δεν αναφέρεται στις τεράστιες ποσότητες του CO που περιέχονται στις πλεονάζουζες -λόγω υπερπαραγωγής- ποσότητες του syngas, εκείνες που αδυνατεί -λόγω ανεπαρκούς δυναμικότητας- να αντιμετωπίσει ο πυρσός.
4. Το τρίτο συνημμένο αφορά στην από 25.9.14 απάντηση της «Υπηρεσίας Εξυπηρέτησης Επενδυτών για Έργα ΑΠΕ», με περιεχόμενο ανάλογο με τον τίτλο της υπόψη Υπηρεσίας.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτώνται ξανά οι κ. υπουργοί παίρνοντας υπόψη και τα στοιχεία της παρούσας, που αντικρούουν τις απαντήσεις τους, εάν προτίθενται να πάρουν συγκεκριμένα μέτρα ώστε να ανακληθεί η υπόψη «αμαρτωλή» ΑΕΠΟ και να ματαιωθεί το οικείο έργο, καθώς και κάθε άλλο παρόμοιο που προωθεί την ιδιωτικοποίηση της ενέργειας και της διαχείρισης των αποβλήτων, το δραστικό περιορισμό των καλλιεργήσιμων εκτάσεων με τη μαζική επέκταση ενεργειακών καλλιεργειών, και όλα αυτά σε βάρος του περιβάλλοντος, της υγείας των λαϊκών στρωμάτων και του χειμαζόμενου εισοδήματος της λαϊκής οικογένειας, με βασικό κριτήριο τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων του κλάδου.
