ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Τετάρτη 25 Φλεβάρη
2015
Ομοβροντία από νέες
αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις και δεσμεύσεις, οι οποίες έρχονται να παγιώσουν, να
συμπληρώσουν και να επεκτείνουν τον πυρήνα του αντεργατικού - αντιλαϊκού
πλαισίου που διαμόρφωσαν οι εφαρμοστικοί νόμοι της «μνημονιακής περιόδου»,
περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων στην «πρώτη
περιεκτική λίστα των μεταρρυθμιστικών μέτρων», για τα οποία «δεσμεύεται» η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προς
την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ και τα οποία
αποτυπώνονται στη σχετική επιστολή που απέστειλε χτες στους... «θεσμούς» ο
υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης.
Η εν λόγω «λίστα
μεταρρυθμίσεων» εκτός από το να συμπληρώνει και να «επικαιροποιεί» το τρέχον αντιλαϊκό πρόγραμμα, επιχειρεί ταυτόχρονα να προωθήσει
αποφασιστικά και τις αξιώσεις και την πολιτική που σταθερά προβάλλει το εγχώριο
κεφάλαιο (ΣΕΒ κ.ά.), για τη στήριξη της ανάκαμψης της κερδοφορίας του στην
παρούσα φάση. Σε αυτό το πλαίσιο, αρχίζουν να καταρρίπτονται και οι όποιες
«φιλολαϊκές» μάσκες, ενώ στο αμέσως προσεχές διάστημα θα ξεκινήσει το μπαράζ
των νέων αντιλαϊκών νομοθετικών παρεμβάσεων.
«Η ελληνική κυβέρνηση είναι επίσης προσηλωμένη να εργαστεί σε στενή
συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους και θεσμούς, καθώς και με το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο, και να αναλάβει ενέργειες που ενισχύουν τη δημοσιονομική
σταθερότητα, εγγυώνται την οικονομική σταθερότητα και προωθούν την οικονομική
ανάκαμψη», τονίζεται στην επιστολή της συγκυβέρνησης προς τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ,
ξεκαθαρίζοντας ότι ζητούμενο είναι η καπιταλιστική ανάκαμψη και πάντα μέσα στα
πλαίσια και τη «στενή συνεργασία» των ιμπεριαλιστικών ενώσεων στις οποίες
συμμετέχει η ελληνική αστική τάξη. Επισημαίνεται παράλληλα η πρόθεση εφαρμογής
των αντιλαϊκών μέτρων σε συνδυασμό με την «τεχνική βοήθεια και
χρηματοδότηση από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία».
Τόσο η συγκυβέρνηση όσο και η
Κομισιόν ξεκαθαρίζουν ότι πρόκειται
για μια «αφετηρία» των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, ομολογούν δηλαδή
ότι δεν πρόκειται γι' αυτό που πλασαριζόταν τάχα ως «πρόγραμμα - γέφυρα» της
λεγόμενης «μεταβατικής περιόδου». Μάλιστα, όπως προβλέπεται στους όρους της
συμφωνίας που υπογράφτηκε στο Γιούρογκρουπ της περασμένης βδομάδας, η λίστα
των «μεταρρυθμίσεων» θα συμπληρωθεί και με νέα μέτρα, το αργότερο μέχρι το
τέλος Απρίλη.
Ακολουθεί μια παρουσίαση των βασικών αξόνων των αντιλαϊκών δεσμεύσεων της
συγκυβέρνησης.
Ομοβροντία από νέας κοπής
αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις...
...που
παγιώνουν και επεκτείνουν το αντεργατικό - αντιλαϊκό πλαίσιο που διαμόρφωσαν οι
εφαρμοστικοί νόμοι της «μνημονιακής περιόδου»
Ένταση
του αντιλαϊκού φοροκυνηγητού
Σε πρώτο πλάνο προβάλλουν οι «μεταρρυθμίσεις» στο σημερινό καθεστώς ΦΠΑ
και η κατάργηση των κάθε είδους «εξαιρέσεων» στη φορολογική νομοθεσία, όπως
ονομάζουν τις όποιες ελαφρύνσεις έχουν απομείνει για τμήματα του λαϊκού
πληθυσμού.
Ειδικότερα:
-- «Η πολιτική του ΦΠΑ θα εξορθολογιστεί σε σχέση με τους συντελεστές
και θα εκσυγχρονιστεί με τρόπο που θα μεγιστοποιεί τα πραγματικά έσοδα
χωρίς αρνητική επίπτωση στην κοινωνική δικαιοσύνη, και με σκοπό να
περιοριστούν οι εξαιρέσεις, εξαλείφοντας ταυτόχρονα τις παράλογες εκπτώσεις»,
τονίζεται χαρακτηριστικά. Η πολιτική αυτή θα εξειδικευτεί στη συνέχεια με την
κατάθεση νομοσχεδίου. Ωστόσο, οι ιμπεριαλιστικοί οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ,
Κομισιόν) ήδη έχουν υποδείξει μέτρα για την «ενοποίηση» των συντελεστών ΦΠΑ,
σε μια εξέλιξη που θα απογειώσει την φοροληστεία που επιβάλλεται μέσω του ΦΠΑ
πάνω σε κατηγορίες εμπορευμάτων μαζικής λαϊκής κατανάλωσης. Από τους ίδιους
οργανισμούς «προτείνεται» επίσης η κατάργηση των χαμηλότερων συντελεστών ΦΠΑ
που ισχύουν σε νησιά του Αιγαίου...
-- Η κυβέρνηση δεσμεύεται «να εκσυγχρονίσει τον κώδικα φορολογίας
εισοδήματος και να εξαλείψει εξαιρέσεις του φορολογικού κώδικα και να τις
αντικαταστήσει, όταν είναι απαραίτητο, με μέτρα που θα ενισχύουν την
κοινωνική δικαιοσύνη». Οι «εξαιρέσεις», για τις οποίες κόπτονται, αφορούν
σε κατηγορίες φοροελαφρύνσεων λαϊκών οικογενειών. Η «αντικατάστασή» τους,
και μάλιστα «όταν είναι απαραίτητο», αφορά στη διαχείριση φαινομένων απόλυτης
φτώχειας, ακριβώς στη λογική που διαπερνά και τα κάθε είδους κοινωνικά
επιδόματα.
-- Η κυβέρνηση δεσμεύεται επίσης «να εργαστεί προς τη δημιουργία μιας νέας
κουλτούρας φορολογικής συμμόρφωσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι όλα τα
τμήματα της κοινωνίας, και ιδιαίτερα οι εύποροι, θα συνεισφέρουν δίκαια
στη χρηματοδότηση των δημόσιων πολιτικών». Στην πραγματικότητα, στο στόχαστρο της «φορολογικής συμμόρφωσης»
μπαίνουν τα εργατικά - λαϊκά στρώματα, αφού αυτά καταβάλλουν το συντριπτικά
μεγαλύτερο κομμάτι της μάζας των φόρων, ενώ η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι δε θα
αυξήσει ουσιαστικά τη φορολόγηση του κεφαλαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα λαϊκά
στρώματα θα βρεθούν αντιμέτωπα με την
επιχείρηση που θα εξαπολυθεί για την είσπραξη των «ληξιπρόθεσμων οφειλών» της
«μνημονιακής περιόδου».
-- Στο ίδιο πλαίσιο, «θα δημιουργηθεί με τη βοήθεια των ευρωπαϊκών και
διεθνών εταίρων, βάση δεδομένων για τις περιουσίες(σ.σ.
περιουσιολόγιο)που θα βοηθά τις φορολογικές αρχές να αξιολογήσουν την
ακρίβεια των προηγούμενων δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος». Να
σημειωθεί ότι στο λεγόμενο «περιουσιολόγιο» θα «φακελώνονται» και οι δαπάνες
της λαϊκής οικογένειας, όπως για ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, ύδρευση,
προκειμένου αυτές να αποτελέσουν τεκμήριο εισοδήματος...
«Κόκκινα»
δάνεια - πλειστηριασμοί: Με γνώμονα τις ανάγκες των τραπεζών
Κομμένες και ραμμένες
στις προδιαγραφές των τραπεζών θα είναι και οι προωθούμενες ρυθμίσεις για τα
«κόκκινα» δάνεια των λαϊκών νοικοκυριών. Επί της ουσίας, το κείμενο μιλά για
«αποφυγή» και όχι ρητή απαγόρευση πλειστηριασμών, με βασικό κριτήριο τις
επιπτώσεις στα τραπεζικά χαρτοφυλάκια, ενώ επανέρχεται στο προσκήνιο η συζήτηση
της προηγούμενης συγκυβέρνησης (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ) σχετικά με το ύψος εκκίνησης των
πλειστηριασμών.
Ειδικότερα, προβλέπονται:
-- «Συνεργασία με τις διοικήσεις των τραπεζών και των θεσμών ώστε να
αποφευχθούν την επόμενη περίοδο πλειστηριασμοί κύριων κατοικιών με αξία
χαμηλότερη από κάποιο συγκεκριμένο όριο». Πρόκειται δηλαδή για ένα γενικό ευχολόγιο,
χωρίς απολύτως νομική κατοχύρωση για την απαγόρευση των πλειστηριασμών στην
πρώτη κατοικία. Όπως ρητά αναφέρεται, η «συνεργασία» με τους τραπεζίτες αφορά
στην «αποτροπή περαιτέρω μείωσης στις τιμές των ακινήτων (που θα επέφεραν
αρνητικό αντίκτυπο στο χαρτοφυλάκιο των ίδιων των τραπεζών)», εξέλιξη
που θα υποδαύλιζε το ενδεχόμενο μαζικών πλειστηριασμών σε σύντομο χρονικό
διάστημα και με τις τιμές των ακινήτων να βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το
ύψος της υποθήκης που έχουν εγγράψει οι τράπεζες. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ
φτάνει σε σημείο απόλυτης εξαχρείωσης, συνδυάζοντας την προσπάθεια «αποφυγής
πλειστηριασμών» με την «ελαχιστοποίηση των δημοσιονομικών επιπτώσεων
από την αύξηση του αριθμού των αστέγων»! Ταυτόχρονα, όπως και στην
περίπτωση των οφειλών προς την εφορία, γίνεται λόγος για την «προώθηση
ισχυρής κουλτούρας πληρωμών», προαναγγέλλοντας τη λήψη εκβιαστικών
μέτρων σε βάρος εργατικών - λαϊκών νοικοκυριών που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα
δάνειά τους.
-- «Αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά τρόπο που θα
λαμβάνει πλήρως υπόψη την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τη λειτουργία του
δικαστικού συστήματος, την κατάσταση στην αγορά ακινήτων, τα θέματα κοινωνικής
δικαιοσύνης και τον αρνητικό αντίκτυπο στη δημοσιονομική θέση της χώρας». Έτσι, σε κάθε
περίπτωση, η όποια διαχείριση των προβληματικών δανείων θα γίνεται με γνώμονα
τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών.
-- Η κυβέρνηση δεσμεύεται ακόμα «να κάνει πλήρη χρήση του ΤΧΣ και να
εξασφαλίσει ότι θα παίξει σωστά το ρόλο της στην εξασφάλιση της σταθερότητας
του τραπεζικού τομέα και του δανεισμού, ενώ θα συμμορφώνεται με τους κανόνες
ανταγωνισμού της ΕΕ».
Συνέχιση
ιδιωτικοποιήσεων σε πλήρη ευθυγράμμιση με το αντιλαϊκό πλαίσιο της ΕΕ
Προβλέπεται η κλιμάκωση των
ιδιωτικοποιήσεων με βάση τις ήδη υπάρχουσες λίστες και τα μνημόνια.
Σε αυτό το πλαίσιο η συγκυβέρνηση ανέλαβε τις παρακάτω δεσμεύσεις:
-- Ότι «δεν θα καταργήσουν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί».
-- «Στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί η κυβέρνηση θα
σεβαστεί τη διαδικασία σύμφωνα με τον νόμο».
-- «Επανεξέταση» προβλέπεται για
«τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί με στόχο την βελτίωση των
όρων ώστε να βελτιστοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα οφέλη του Δημοσίου,
δημιουργηθούν έσοδα, ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, προωθηθεί η οικονομική
ανάκαμψη και ενισχυθούν οι
μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης». Πρόκειται δηλαδή για την πάγια διαδικασία που ακολουθείται σε
όλες τις ιδιωτικοποιήσεις, ανεξάρτητα από κυβέρνηση.
-- Το ΤΑΙΠΕΔ διατηρείται και μάλιστα ενισχύεται, με την ενσωμάτωση
σε αυτό διαφόρων δημόσιων οργανισμών «που
βρίσκονται διασκορπισμένοι». Πρόκειται για φορείς που διαχειρίζονται
«φιλέτα» δημόσιας γης και περιουσίας...
-- Σε ό,τι αφορά τη διασφάλιση «καλύτερου επιχειρηματικού
περιβάλλοντος», στην ημερήσια διάταξη μπαίνει η εφαρμογή των αντιλαϊκών
μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στις λεγόμενες «εργαλειοθήκες» του ΟΟΣΑ.
Ανάμεσα σε άλλα, προβλέπεται η «καλύτερη διαχείριση της γης» και
των χρήσεων γης, με πολιτικές χωροταξικού σχεδιασμού, άρση περιορισμών σε
επαγγέλματα (ελεύθεροι επαγγελματίες), μείωση του διοικητικού κόστους
των επιχειρήσεων. Στα μέτρα τόνωσης των επιχειρηματικών ομίλων περιλαμβάνεται
και η «ευθυγράμμιση της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με τις
καλύτερες πρακτικές και τη νομοθεσία της ΕΕ», με την αντιλαϊκή
ευρωενωσιακή στρατηγική της «απελευθέρωσης της αγοράς Ενέργειας»...
Νέο
«μαχαίρι» στις κρατικές δαπάνες για το λαό
Στα ζητήματα της δημοσιονομικής προσαρμογής - διαχείρισης
προβλέπεται η άμεση εφαρμογή προαπαιτούμενων μέτρων του σημερινού μνημονίου
καθώς και συμπληρωματικών:
-- Τροποποιήσεις στο νόμο για τον κρατικό προϋπολογισμό. Προβλέπεται
ρητά η πλήρης λειτουργία του (αδρανούς σήμερα) Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
Το συγκεκριμένο όργανο, με το μανδύα του «ανεξάρτητου φορέα», εντοπίζει έγκαιρα
τυχόν δημοσιονομικές αποκλίσεις και «ανισορροπίες», ενεργοποιώντας τους «αυτόματους
μηχανισμούς διόρθωσης», που σημαίνουν νέα μέτρα είτε ως προς το σκέλος
μείωσης των κρατικών κονδυλίων, είτε αύξησης των αντιλαϊκών φόρων ή σε
συνδυασμό αυτών.
-- Ενίσχυση «ανεξαρτησίας» της
Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, αξιολόγηση των διοικήσεων με βάση τις
«επιδόσεις» (συγκέντρωση φόρων), ενίσχυση
των φοροελέγχων σε επαγγελματίες, συγκρότηση ενιαίου μηχανισμού φόρων και
ασφαλιστικών εισφορών, όπως προβλέπεται και στο υπάρχον μνημόνιο.
Σε ό,τι αφορά τις κρατικές δαπάνες:
-- Μετά και από όλες τις αντιλαϊκές περικοπές της προηγούμενης περιόδου,
αναφέρεται ρητά ότι «οι ελληνικές αρχές θα ελέγξουν δαπάνες σε κάθε τομέα
κυβερνητικών δαπανών». Μάλιστα, ως παράδειγμα αναφέρονται Παιδεία,
Άμυνα, μεταφορές, ΟΤΑ, κοινωνικά επιδόματα. Σε αυτό
το πλαίσιο, είναι φανερό ότι δρομολογείται η κατάθεση συμπληρωματικών μέτρων
για το 2015...
-- Προαναγγέλλονται μέτρα εξοικονόμησης κόστους, μέσω μιας
ενδελεχούς επανεξέτασης των δαπανών κάθε υπουργείου και του εξορθολογισμού των
μη μισθολογικών και μη συνταξιοδοτικών δαπανών. Σε αυτό το πλαίσιο, δρομολογούνται άμεσα οι περικοπές των κάθε
είδους επιδομάτων στο στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα.
-- Νέο ψαλίδι προβλέπεται στις δαπάνες για τη δημόσια Υγεία. Όπως
επισημαίνεται, «η κυβέρνηση σκοπεύει να βάλει στο τραπέζι συγκεκριμένες
προτάσεις σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και τον ΟΟΣΑ».
Πάταξη
διαφθοράς: «Φιλόδοξοι» στόχοι και... ισοδύναμα μέτρα
-- Σε ό,τι αφορά τον άξονα «Δημόσια Διοίκηση και διαφθορά» γίνεται
λόγος για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνού και του
ξεπλύματος χρήματος. Επισημαίνουν πως «η κυβέρνηση σκοπεύει να θέσει άμεσα
φιλόδοξους στόχους εσόδων από τους τομείς αυτούς». Να σημειωθεί πως κάθε
υστέρηση από αυτούς τους «φιλόδοξους στόχους» συνεπάγεται τη λήψη άλλων,
ισοδύναμων μέτρων.
-- Προβλέπεται επίσης η παραπέρα «αυστηροποίηση» της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση
των πολιτικών κομμάτων και το δανεισμό τους από τα χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα. Επίσης ενεργοποιείται η υπάρχουσα νομοθεσία για τα έσοδα των
επιχειρήσεων Μαζικής Ενημέρωσης.
Ψίχουλα
για την ακραία φτώχεια, «χωρίς δημοσιονομικό αντίκτυπο»...
Στην ενότητα «Ανθρωπιστική κρίση», όπως και σε προηγούμενα
προαπαιτούμενα αντιλαϊκά μέτρα, προβλέπεται
η αξιολόγηση και επέκταση σε πανελλαδικό επίπεδο του «ελάχιστου
εγγυημένου εισοδήματος», το οποίο συνδέεται με την παραπέρα διάλυση των
προνοιακών επιδομάτων. Στο συγκεκριμένο άξονα ενσωματώνονται οι προβλέψεις
για τη διαχείριση μόνο της «απόλυτης φτώχειας», δηλαδή ούτε καν της
«σχετικής φτώχειας» με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια. Σε αυτό τα κριτήρια αφορούν στην ανεπαρκή πρόσβαση σε τροφή, στέγη
υπηρεσίες Υγείας, παροχή ρεύματος... Τέλος, η εξαχρείωση της συγκυβέρνησης
ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ αποκαλύπτεται και από τη ρητή δέσμευση πως η «μάχη κατά της
ανθρωπιστικής κρίσης δεν έχει αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο»...
Οι...
«παραλείψεις»
Να σημειωθεί πως δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη ούτε σχετικά με το χαράτσι του ΕΝΦΙΑ, ούτε και με την
αύξηση του αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς και συνταξιούχους κ.ά.
Σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών η ...επανεξέταση των
παραπάνω μέτρων θα γίνει στο β' εξάμηνο του 2015, ενώ σύμφωνα με τους ίδιους οι
αλλαγές στο ΦΠΑ δε θα αφορούν στα νησιά του Αιγαίου... Σε κάθε περίπτωση,
μέσα στους επόμενους μήνες (πιθανόν τον Απρίλη) κατατίθεται το νέο
Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, όπου και θα αποτυπώνονται
οι αντιλαϊκοί δημοσιονομικοί στόχοι σε ορίζοντα τετραετίας...
Εγγυήσεις στην εργοδοσία για
«ελαστικότητα» και μισθούς πείνας
Περιγράφει μηχανισμούς διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού παρόμοιους με
αυτούς που νομοθέτησε η προηγούμενη κυβέρνηση
Σε ό,τι αφορά τα εργασιακά, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύεται «να υιοθετήσει την βέλτιστη πρακτική της ΕΕ
σε όλο το εύρος της νομοθεσίας που αφορά την αγορά εργασίας μέσω
διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους, ενώ θα ωφεληθεί από την τεχνογνωσία των ILO, ΟΟΣΑ και της
υπόλοιπης τεχνικής συνδρομής».
Η γενικόλογη αυτή διατύπωση, από την οποία απουσιάζει ακόμα και φραστικά η υπόσχεση για επαναφορά των Συλλογικών
Συμβάσεων, εξειδικεύεται αμέσως μετά, με τη δέσμευση της κυβέρνησης «να προχωρήσει σε μια σταδιακή νέα
προσέγγιση στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας με ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και
δικαιοσύνης. Αυτό περιλαμβάνει την φιλοδοξία για εξορθολογισμό και σε βάθος χρόνου την αύξηση του
κατώτατου μισθού με έναν τρόπο που θα διαφυλάσσει την ανταγωνιστικότητα και
τις προοπτικές της απασχόλησης.
Η έκταση και το timing
των αλλαγών στον κατώτατο μισθό θα γίνουν με διαβούλευση με τους κοινωνικούς
εταίρους και τους Ευρωπαϊκούς και Διεθνείς Θεσμούς (συμπεριλαμβάνεται το
ILO) και θα λάβει σοβαρά υπόψη τις
συμβουλές ενός νέου ανεξάρτητου σώματος για το αν οι αλλαγές στους μισθούς
είναι σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στην παραγωγή και την ανταγωνιστικότητα».
Σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις, είναι φανερό ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να διατηρήσει και να επεκτείνει όλο το πλέγμα της
ελαστικότητας στην αγορά εργασίας, με το φερετζέ της «δικαιοσύνης», που θα
συνδυάσει τάχα με την ευελιξία. Θυμίζουμε ότι αντίστοιχης έμπνευσης ήταν και η έννοια της «ευελφάλειας», του
συνδυασμού δηλαδή της ευελιξίας με την ασφάλεια, η οποία αποτέλεσε το
προκάλυμμα για την παραπέρα ανατροπή των εργασιακών σχέσεων από την ΕΕ και τις
κυβερνήσεις των προηγούμενων χρόνων.
Σαν αποτέλεσμα, καταργήθηκε σχεδόν κάθε έννοια σταθερής και μόνιμης
δουλειάς με πλήρη δικαιώματα στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, ενώ η
ημιαπασχόληση, η μερική απασχόληση και η υποαπασχόληση κερδίζουν συνεχώς
έδαφος. Ήδη, στην Ελλάδα μία στις δύο νέες θέσεις εργασίας είναι μερικής
απασχόλησης και «εκ περιτροπής εργασίας», οι οποίες αποτελούν και έναν από τους
βασικούς λόγους που χιλιάδες εργαζόμενοι αμείβονται σήμερα με μισθούς πολύ πιο
κάτω κι απ' αυτόν τον κατώτατο μισθό.
Ο
κατώτατος μισθός
Εκεί, όμως, που η κυβέρνηση αποκαλύπτεται πλήρως, είναι όταν αναφέρεται
στον κατώτατο μισθό. Κατ' αρχήν, στο κείμενο της συμφωνίας, η δέσμευση ότι θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός
μετατράπηκε σε «φιλοδοξία», μεταφέροντας πιο πίσω χρονικά ακόμα και τη
συζήτηση για οποιασδήποτε αύξηση, σε συνεννόηση μάλιστα με τους διεθνείς και
ευρωπαϊκούς θεσμούς, δηλαδή αυτούς που μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ως «τρόικα».
Κατά δεύτερο, η κυβέρνηση ομολογεί
ότι οι όποιες αυξήσεις θα πρέπει να είναι σε συνάρτηση με την ανταγωνιστικότητα
της οικονομίας και γι' αυτό το σκοπό θα θεσπίσει ένα «νέο ανεξάρτητο σώμα»,
που θα γνωμοδοτεί σχετικά. Το «σενάριο», όμως, που περιγράφει η κυβέρνηση δεν
απέχει πολύ από το μηχανισμό διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού, που θέσπισε η
προηγούμενη συγκυβέρνηση, με το νόμο 4172/2013 (θα ισχύει από τη 1/1/2017).
Συγκεκριμένα, το άρθρο 103 («Διατάξεις για τον κατώτατο μισθό») του νόμου
που ψήφισε η προηγούμενη συγκυβέρνηση, προβλέπει τα εξής:
-- «(...) Το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου
ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της
ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της
παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του
ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών». Είναι όλα αυτά που η
συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ ονομάζει με μια φράση «εξελίξεις στην παραγωγή
και την ανταγωνιστικότητα».
-- «Για τον ορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου
κατώτατου ημερομισθίου διεξάγεται διαβούλευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και
της κυβέρνησης με την τεχνική και επιστημονική υποστήριξη εξειδικευμένων
επιστημονικών, ερευνητικών και συναφών φορέων και εμπειρογνωμόνων, σε θέματα
οικονομίας και ιδίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και
εργασιακών σχέσεων (...)».Όλες οι παραπάνω αρμοδιότητες ανατίθενται στο «νέο
ανεξάρτητο σώμα» που δεσμεύεται να φτιάξει ο ΣΥΡΙΖΑ.
-- Ο ίδιος νόμος περιγράφει ένα ευρύ φάσμα «κοινωνικών εταίρων» που θα
συμμετέχουν στη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού (ΓΣΕΕ, εργοδοτικές ενώσεις) και
προβλέπει τη συγκρότηση τριμελούς Επιτροπής για το συντονισμό της
διαπραγμάτευσης κάθε χρόνο. Είναι αυτό που ο ΣΥΡΙΖΑ ονομάζει «διαβούλευση
με τους κοινωνικούς εταίρους και τους Ευρωπαϊκούς και Διεθνείς Θεσμούς».
Καταδίκη
για τους άνεργους
Τέλος, όπως προκύπτει από το κείμενο της συμφωνίας, τα μεγαλύτερα θύματα
της «ελαστικότητας» στην αγορά εργασίας θα συνεχίσουν να είναι οι εκατοντάδες
χιλιάδες άνεργοι, για τους οποίους η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δεσμεύεται: «Να επεκτείνει και αναπτύξει τα υπάρχοντα
σχέδια που παρέχουν προσωρινή απασχόληση στους ανέργους, σε συνεργασία με
τους κοινωνικούς εταίρους και όταν
υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια. Παράλληλα να αναβαθμίσει τα προγράμματα
επιμόρφωσης των μακροχρόνια ανέργων».
Με άλλα λόγια, η «λύση» που προτείνει και ο ΣΥΡΙΖΑ για τους ανέργους, είναι
η συνέχιση της περιπλάνησης από την
ανεργία στη μερική απασχόληση και την υποαπασχόληση για ορισμένο διάστημα,
μέσα από τα γνωστά προγράμματα των «ενεργητικών πολιτικών», που δίνουν τζάμπα
εργαζόμενους στις επιχειρήσεις, και μετά ξανά πίσω στην ανεργία. Κι όλα αυτά,
μόνο με την προϋπόθεση ότι θα το επιτρέπουν τα δημοσιονομικά! Μ' αυτήν τη μισοζωή καλεί ο ΣΥΡΙΖΑ τη
νεολαία να συμβιβαστεί...
Πλήρης δέσμευση για εφαρμογή
των αντιασφαλιστικών νόμων
Παραμένει
άθικτο το πλαίσιο που έφτιαξαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. «Εκσυγχρονισμός»
βαφτίζονται οι παραπέρα ανατροπές
Την πλήρη εφαρμογή όλων των «μνημονιακών» νόμων που ενταφίασαν τα
ασφαλιστικά δικαιώματα εκατομμυρίων εργαζομένων και λεηλάτησαν τις συντάξεις
των συνταξιούχων, δεσμεύεται ότι θα υλοποιήσει η κυβέρνηση.
Στο τμήμα της επιστολής της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ προς το
Γιούρογκρουπ υπό τον τίτλο «Μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλισης» χωρίς
περιστροφές και από τις πρώτες λέξεις κάνει καθαρό πως «Η Ελλάδα
δεσμεύεται να συνεχίσει τον εκσυγχρονισμό του συνταξιοδοτικού συστήματος»
(!) Δηλαδή, η κυβέρνηση αναγνωρίζει
πλέον τους αντιασφαλιστικούς νόμους και ολόκληρο το αντιασφαλιστικό οικοδόμημα που
νομοθέτησαν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, θα συνεχίζει να τους εφαρμόζει, βαφτίζοντας αυτές τις
ανατροπές «εκσυγχρονισμό του συνταξιοδοτικού συστήματος».
«Εκσυγχρονισμός»,
λοιπόν, είναι σύμφωνα με την κυβέρνηση το κόψιμο των συντάξεων κύριων και επικουρικών,
η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια, η κατάργηση της 13ης
και 14ης σύνταξης, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες,
τις μητέρες με ανήλικα, τα ΒΑΕ, η καθιέρωση της 40ετίας αντί της 35ετίας για το
δικαίωμα στην πλήρη σύνταξη. «Εκσυγχρονισμός» είναι, όμως, και η διάλυση της
Επικουρικής Ασφάλισης. Αυτά ακριβώς τα μέτρα, τα οποία ενδεικτικά και μόνο
απαριθμήσαμε, η κυβέρνηση δεσμεύεται να τα εφαρμόσει στο ακέραιο και να τα
συνεχίσει.
Ειδικότερα, όπως
προκύπτει και από τη συνέχεια της επιστολής, η κυβέρνηση αναλαμβάνει να φέρει
σε πέρας και πρόσθετα μέτρα. Οπως σημειώνεται:
«Οι αρχές θα:
Συνεχίσουν να εργάζονται σε διοικητικά μέτρα για την ενοποίηση και τον
εκσυγχρονισμό των συνταξιοδοτικών πολιτικών και την εξάλειψη των
"παραθύρων" και κινήτρων που αυξάνουν τον υπερβολικό ρυθμό των
πρόωρων συνταξιοδοτήσεων σε όλη την οικονομία και, πιο συγκεκριμένα, στον
τραπεζικό και δημόσιο τομέα». Δηλαδή, η κυβέρνηση σκοπεύει να αυξήσει και
πάλι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης - όπως είχαν δεσμευτεί και οι προηγούμενοι - για τις κατηγορίες και ομάδες
ασφαλισμένων που είχαν ακόμα τη δυνατότητα να συνταξιοδοτούνται με ειδικά
ηλικιακά όρια, πριν τα γενικά ανώτερα όρια (ασφαλισμένοι πριν το 1983,
μητέρες με ανήλικα παιδιά, ΒΑΕ, ένστολοι). Η
νέα επίθεση, όπως φαίνεται, θα επικεντρωθεί σε ομάδες εργαζομένων στο δημόσιο
και στις τράπεζες που έχουν ακόμα ειδικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης.
«Ενοποιήσουν συνταξιοδοτικά ταμεία προκειμένου να υπάρξει εξοικονόμηση». Οι ενοποιήσεις που
δήθεν γίνονται για να εξοικονομηθούν λειτουργικά κόστη, ήταν η μόνιμη επωδός
όλων των ενοποιήσεων που προηγήθηκαν, στην πράξη όμως οδήγησαν σε συρρίκνωση
ασφαλιστικών δικαιωμάτων όλων των ασφαλισμένων. Ηταν, δηλαδή, ενοποιήσεις
πάντα προς τα κάτω.
«Καταργήσουν σταδιακά τις χρεώσεις υπέρ τρίτων με δημοσιονομικά ουδέτερο
τρόπο». Η πρόβλεψη αυτή σημαίνει κατάργηση όλων των κοινωνικών πόρων που έχουν
απομείνει, όπως ακριβώς έκανε και η προηγούμενη κυβέρνηση για τους κοινωνικούς
πόρους στα επικουρικά. Με δεδομένο ότι οι πόροι αυτοί δεν θα καλυφθούν από το
κράτος («δημοσιονομικά ουδέτερα»), αυτό θα βαθύνει τα οικονομικά προβλήματα των
Ταμείων, που ακόμα στηρίζονται σε τέτοιους πόρους και επί της ουσίας
αποτελούν σε αρκετές περιπτώσεις εργοδοτική εισφορά (π.χ. αγγελιόσημο για τα
Ταμεία του Τύπου).
«Εδραιώσουν έναν στενότερο δεσμό μεταξύ των συνταξιοδοτικών εισφορών και
των εισοδημάτων». Αυτή η δέσμευση δεν προϊδεάζει μόνο για αλλαγές
στο σύστημα εισφορών στα Ταμεία των αυτοαπασχολούμενων, που φαίνεται να
συνδέεται με τα εισοδήματά τους, κάτι που σε αρκετές περιπτώσεις θα οδηγήσει σε
μείωση και των μελλοντικών τους συντάξεων, με δεδομένη τη σημερινή κρίση. Η
σκόπιμα γενικόλογη διατύπωση προϊδεάζει και για γενικότερες αντιδραστικές
αλλαγές στο σύστημα της Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς έρχεται λίγες μόνο μέρες
μετά την πρόταση Ρωμανιά να καταργηθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και να
αντικατασταθούν από ένα φόρο επί του εισοδήματος, με εξίσωση όλων των παροχών
προς τα κάτω.
«Θα εκσυγχρονίσουν τα επιδόματα». Ο «εκσυγχρονισμός» των επιδομάτων είναι
κατεύθυνση του ΟΟΣΑ, ο οποίος, σε έκθεσή του το 2013 πρότεινε ανάμεσα σε άλλα: Να
μειωθεί κατά 30% - 60% το ποσοστό του ΑΕΠ που καταβάλλεται για αναπηρικές
συντάξεις και επιδόματα αναπηρίας. Το 2009 ήταν 1% και στόχος είναι να
πέσει στο 0,4% (με το σημερινό ΑΕΠ, σημαίνει ψίχουλα). Δεν μπορεί κάποιος που
είναι ικανός για οποιαδήποτε εργασία να λαμβάνει αναπηρική σύνταξη ή αναπηρικό
επίδομα. Κανένα επίδομα ή αναπηρική σύνταξη πάνω από 500 ευρώ, δηλαδή
ψίχουλα στην κυριολεξία, αν υπολογίσει κανείς τις τεράστιες ανάγκες που
προκύπτουν από την αναπηρία τους. Δεν μπορεί να δίνεται σύνταξη ή επίδομα
σε κάποιον που έχει οικογενειακό
εισόδημα πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο («σκαλοπάτι»). Τα περιουσιακά στοιχεία θα αποτελούν κριτήριο για αναπηρική σύνταξη ή
επίδομα.
«Θα ενισχύσουν τα κίνητρα για τη δήλωση εργασίας και θα παράσχουν
στοχευμένη βοήθεια σε υπαλλήλους ηλικίας 50-65 ετών, συμπεριλαμβανομένου του
προγράμματος Εγγυημένου Εισοδήματος, έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι κοινωνικές και
πολιτικές πιέσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση η οποία επιβαρύνει υπέρμετρα τα
συνταξιοδοτικά ταμεία». Το ενδιαφέρον τους για τους ανέργους μετά την ηλικία
των 50 ετών επικεντρώνεται στο πώς αυτές οι ηλικίες ανέργων θα συνεχίζουν να παραμένουν σε κάποια
απασχόληση, αρκεί να μη βγούνε σε συνταξιοδότηση και επιβαρύνουν τα Ταμεία!
Μία από τα ίδια για μισθολόγιο
και προσλήψεις στο Δημόσιο
Στο κεφάλαιο «Δημόσια Διοίκηση και διαφθορά», η κυβέρνηση εγγυάται μόνο τα σημερινά κατώτατα όρια στους μισθούς των
δημοσίων υπαλλήλων και δεσμεύεται για στενότερη
σύνδεση του μισθού με την παραγωγικότητα. Γράφει μεταξύ άλλων: «(Δεσμεύεται
να) μεταρρυθμίσει το πλέγμα των μισθών του δημοσίου τομέα με σκοπό να
αποσυμπιέσει την κατανομή των μισθών μέσω αύξησης της παραγωγής και κατάλληλων
πολιτικών προσλήψεων χωρίς να μειώνονται τα τρέχοντα κατώτατα επίπεδα μισθών».
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση εγγυάται ότι όποιες προσλήψεις γίνουν και
όποια αναδιάρθρωση προκύψει στο μισθολόγιο, «δεν θα αυξηθεί ο λογαριασμός
των μισθών του δημοσίου», που σημαίνει συνέχιση της ίδιας πολιτικής για
τις προσλήψεις, που έχει αφήσει γυμνά από προσωπικό τα νοσοκομεία και με
τεράστια κενά τα σχολεία και τους δήμους.
Κατά τα άλλα, η κυβέρνηση δεσμεύεται να «εξορθολογήσει τα μη
μισθολογικά επιδόματα, για να μειωθούν οι συνολικές δαπάνες, χωρίς να τίθεται
σε κίνδυνο η λειτουργία του δημοσίου τομέα, σε συμμόρφωση προς τις βέλτιστες
πρακτικές της ΕΕ», που σημαίνει παραπέρα μειώσεις στις αποδοχές των
δημοσίων υπαλλήλων, έστω κι αν αυτές γίνονται με το «φερετζέ» των μη
μισθολογικών επιδομάτων. Να σημειωθεί ότι στο κείμενο παραμένει αδιευκρίνιστο
το ποιες δαπάνες περιλαμβάνονται σ' αυτά τα επιδόματα.
Τέλος, η κυβέρνηση θα προωθήσει μέτρα που: «Θα βελτιώνουν τους
μηχανισμούς προσλήψεων, θα ενθαρρύνουν τους αξιοκρατικούς διορισμούς σε
διοικητικές θέσεις, θα παρέχουν πραγματική αξιολόγηση των υπαλλήλων και θα
καθιερώνουν δίκαιες διαδικασίες για τη μεγιστοποίηση της κινητικότητας
ανθρώπινων και άλλων πόρων εντός του δημόσιου τομέα». Δηλαδή,
αξιολόγηση και κινητικότητα, δύο από τους πυλώνες της «μνημονιακής» πολιτικής
στο Δημόσιο, διατηρούνται αυτούσιοι, έστω κι αν η συγκυβέρνηση επιχειρήσει να
τους εφαρμόσει με νέο «αμπαλάζ».
