ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Τετάρτη 22 Ιούλη 2015
Με μια λιτή εκδήλωση, στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρ. Λαδά,
τίμησαν χτες η Περιφερειακή Οργάνωση ΑΕΙ Αττικής της ΚΝΕ και η Τομεακή
Οργάνωση ΑΕΙ - ΤΕΙ της ΚΟΑ του ΚΚΕ, τη μνήμη του Σωτήρη Πέτρουλα, που
δολοφονήθηκε εκεί πριν πενήντα χρόνια, σε διαδήλωση την περίοδο των «Ιουλιανών»
που χτυπήθηκε άγρια από τις δυνάμεις καταστολής. Εκεί υπάρχει σήμερα μια πλάκα
προς τιμήν του, όπου εκπρόσωποι των Οργανώσεων ΑΕΙ και ΤΕΙ Αττικής του ΚΚΕ και
της ΚΝΕ κατέθεσαν στεφάνια και λουλούδια.
Παρευρέθηκε επίσης και κατέθεσε λουλούδια στο μνημείο η συγγραφέας Δήμητρα
Πέτρουλα, συγγενής του δολοφονημένου Σωτήρη, που απευθυνόμενη στους
συγκεντρωμένους, τόνισε μεταξύ άλλων ότι
πραγματικός αριστερός είναι αυτός που πολεμά τον ταξικό αντίπαλο, όχι αυτός που
συνεργάζεται μαζί του, αλλά και ότι τη λέξη «σύντροφος» δεν ταιριάζει να τη
λένε αυτοί που συνεργάζονται με τον ταξικό αντίπαλο, γιατί αυτή η λέξη σημαίνει
πατέρας, μάνα, αδερφή...
Ακολούθησε σύντομος χαιρετισμός από τον Θοδωρή Κωτσαντή,
μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και Γραμματέα του Περιφερειακού Συμβουλίου ΑΕΙ της ΚΝΕ.
Στο χαιρετισμό του, ο Θ. Κωτσαντής τόνισε:
«Βρισκόμαστε σήμερα εδώ, για να τιμήσουμε τον Σωτήρη Πέτρουλα,
στέλεχος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη (ΔΝΛ), που δολοφονήθηκε πριν από
ακριβώς 50 χρόνια, κατά τη διάρκεια των λαϊκών και νεολαιίστικων κινητοποιήσεων
που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλη του 1965, την περίοδο που έμεινε γνωστή ως "Ιουλιανά".
Στις 21 Ιούλη, γίνεται μεγάλη συγκέντρωση στα Προπύλαια του
Πανεπιστημίου, κυρίως από φοιτητές και οικοδόμους. Οι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν
προς την Ομόνοια και έστριψαν στη Σταδίου. Στο
ύψος της οδού Χρ. Λαδά, εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, βρίσκουν τις αύρες των
Σωμάτων Ασφαλείας και στημένα οδοφράγματα από σίδερο και καταιγισμό από
καπνογόνα. Η Αστυνομία χτυπάει αδίστακτα. Ο απολογισμός είναι αμέτρητοι
τραυματίες και ανάμεσά τους ένας νεκρός. Ο 23χρονος φοιτητής της Ανωτάτης
Εμπορικής Σχολής (ΑΣΟΕΕ) και στέλεχος της ΔΝΛ, Σωτήρης Πέτρουλας. Η κηδεία του
μετατράπηκε σε συλλαλητήριο για τα λαϊκά δικαιώματα και τις ελευθερίες.
Ο Σωτήρης Πέτρουλας δεν ήταν
ένας άνθρωπος που βρέθηκε στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή. 
Η οικογένειά του ήταν
οικογένεια κομμουνιστών πρωτοπόρων αγωνιστών, που έδρασαν στις γραμμές του ΕΑΜ,
του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Συνολικά 31 ήταν τα μέλη της οικογένειας Πέτρουλα
που δολοφονήθηκαν την επταετία '43-'50. Ο Σωτήρης Πέτρουλας ήταν ο
μοναδικός Πέτρουλας που θάφτηκε, οι υπόλοιποι χώθηκαν σε λάκκους.
Γεννήθηκε το 1942, στην
Οίτυλο της Μάνης, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου υποχρεώθηκε να καταφύγει η
οικογένειά του το 1946, για να γλιτώσει από τις αντικομμουνιστικές συμμορίες
που δρούσαν στο πλευρό του αστικού κράτους.
Ο Σωτήρης ήταν πάντα πρώτος
στο σχολείο, στη δουλειά και στον αγώνα. Από πολύ νωρίς, οργανώνεται στο
προοδευτικό κίνημα και αναδεικνύεται σε βασικό του στέλεχος.
Δούλευε βοηθός λογιστή. Πήγε
στην Ανώτατη Εμπορική χωρίς φροντιστήριο, με υποτροφία και συνέχισε να φοιτά με
υποτροφία. Είχε ζήλο για τη μόρφωση. Μελετούσε καθετί που έπεφτε στα χέρια
του. Τον ίδιο ζήλο είχε και για τον
αγώνα. Οπως έγραψε κάποτε ο ίδιος: "Δεν υπάρχει για τον αγωνιστή διάκριση μεταξύ υποκειμενικής και
αντικειμενικής ζωής. Δεν μπορούμε συνεπώς να λέμε: Αυτές τις ώρες αφιερώνω στο
άτομό μου, αυτές στον αγώνα. Ατομο και αγώνας έγινε αδιάσπαστη ενότητα, τόσο
που αφαίρεση του αγώνα σημαίνει αφαίρεση της ζωής μας". Αυτό τον
κανόνα φρόντιζε να εφαρμόζει πάντα, στη διάρκεια της ολιγόχρονης ζωής του.
Αυτός ήταν ο Σωτήρης
Πέτρουλας. Από το παράδειγμα το δικό του και χιλιάδων ακόμα αγωνιστών, διδασκόμαστε, εμπνεόμαστε και συνεχίζουμε
στον πρωτοπόρο αγώνα για μόρφωση, δουλειά και ζωή με δικαιώματα.
Γιατί τα όνειρα και τα θέλω μας κατακτιούνται στην πράξη, με μικρές
και μεγάλες καθημερινές μάχες, μαζί με τον εργαζόμενο λαό.
Γιατί ο συμβιβασμός και η απάθεια δε μας ταιριάζει.
Γιατί τίποτα ποτέ δε χαρίστηκε, όλα κερδήθηκαν με σκληρούς αγώνες,
αίμα και θυσίες.
Δεσμευόμαστε και από τη σημερινή εκδήλωση ότι το επόμενο διάστημα θα
δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό για την αγωνιστική αναζωογόνηση του Φοιτητικού
Συλλόγου της ΑΣΟΕΕ, που έχει πάρει το όνομα "Σωτήρης Πέτρουλας", που
σήμερα βρίσκεται σε πλήρη διάλυση.
Τιμάμε τον Σωτήρη Πέτρουλα
και όλους όσους έπεσαν στον αγώνα για μια ζωή χωρίς εκμετάλλευση. Τους
δίνουμε όρκο τιμής, πως η θυσία τους δεν πήγε χαμένη. Είμαστε εδώ, συνεχίζουμε
και θα συνεχίζουμε, μέχρι την ώρα που θα δικαιωθούν τελικά οι θυσίες τους,
γιατί αυτός ο κόσμος όχι μόνο πρέπει, αλλά μπορεί να αλλάξει και θα αλλάξει.
Το νέο που έχουμε ανάγκη, βρίσκεται στο δρόμο του αγώνα για τη ζωή
που χάνουμε, για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών μας, σε ρήξη με την ΕΕ,
το κεφάλαιο και την εξουσία τους.
Το επαναλαμβάνουμε ξανά, με κάθε ευκαιρία. Τους αγωνιστές του λαού μας τους τιμάμε κάθε μέρα με τις επιλογές και
τον αγώνα μας, κόντρα σε κάθε δυσκολία και τραβώντας πάντα μπροστά.
Κάνοντας την ΚΝΕ πιο μαζική και γερή Οργάνωση, την καρδιά και το νου της
νεολαίας. Στεριώνοντας μέσα στη νεολαία τη Λαϊκή Συμμαχία, διαδίδοντας πλατιά
το Πρόγραμμα του ΚΚΕ, την ακλόνητη πίστη μας στο δίκιο και τη δύναμη της
εργατικής τάξης. Ετσι τιμάμε εμείς τους νεκρούς μας, έτσι τιμάμε τον Σωτήρη
Πέτρουλα».
Απόσπασμα από συνέντευξη της
μητέρας του στον «Ριζοσπάστη»
Στις 22 Ιούλη του 1977, ο «Ριζοσπάστης» φιλοξένησε συνέντευξη με τη
μητέρα του Σωτήρη Πέτρουλα, που μεταξύ άλλων διηγήθηκε για το γιο της το
παρακάτω περιστατικό:
«Πήγε σε νυχτερινή σχολή και
συγχρόνως εργαζόταν. Κάθε χρόνο βραβεύονταν τρεις σπουδαστές, ο Σωτήρης έπαιρνε
το πρώτο βραβείο. Μια χρονιά θυμάμαι "το έχασε". Τους βάλανε έκθεση
με θέμα ενάντια στους αντάρτες. Τότε ο γιος μου πήρε την πρωτοβουλία να μη
γράψει και τον ακολούθησαν όλα τα παιδιά. Αυτό εξαγρίωσε τον καθηγητή που στο
τέλος της χρονιάς τού είπε, "Αν και είσαι πρώτος, θα πάρεις φέτος το
δεύτερο βραβείο, γιατί μου έκανες ανταρσία". Και ο Σωτήρης του είχε
απαντήσει κάπως έτσι: "Δε χρειάζομαι το βραβείο. Θέλω να ζήσουμε όλοι
αδελφωμένοι σε μια πιο δίκαιη κοινωνία. Ετσι θα προχωρήσω"».
Με τα λόγια της Δήμητρας
Πέτρουλα...
Δημοσιεύουμε ένα μικρό
απόσπασμα, για τη δολοφονία και την κηδεία του Σωτήρη Πέτρουλα, από το βιβλίο,
«Πού 'ναι η μάνα σου μωρή;», της θείας του, Δήμητρας Σ. Πέτρουλα, που
κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
***
«Ξαναθυμάμαι τώρα χωρίς να το θέλω, ριγώντας πάλι, τις ώρες που
σκοτώθηκε ο Σωτήρης.
Τα χρόνια που είχανε περάσει απ' τα τραγικά γεγονότα των δικώνε μου,
ήτανε πολλά. Είχανε σχεδόν πάψει να ματώνουνε οι πληγές της ψυχής μου. Βέβαια
ποτέ, μα ποτέ, δεν ησύχαζα και δε συμμεριζόμουνα την αισιοδοξία του Αντώνη μου,
γιατί ήξερα πως ακόμα "αυτοί" είχανε την εξουσία στην πατρίδα μου. Ο
σκοτωμός του Σωτήρη όμως με συγκλόνισε, με ξαναμάτωσε. "Αυτοί",
πάλι... Πάλι μας σκοτώσανε άλλον ένα Πέτρουλα, άλλον ένα Σωτήρη. Και πάλι
κανένας τους δεν τιμωρήθηκε. Ακριβώς, όπως τότε. Θυμάμαι πώς έκανε ο αδερφός
μου ο Αντώνης μόλις έμαθε για το σκοτωμό του παλικαριού μας. Αλαφιασμένος,
αγαναχτισμένος, θυμωμένος και συνάμα συντριμμένος απ' την ξαφνική συμφορά, να
τρέχει μαζί με το συχωρεμένο το Μαντηλαρά και το Γιαννόπουλο στο νεκροτομείο να
βρει το πτώμα του Σωτήρη. Κι αφού το βρήκε, να καθιστά υπεύθυνο τον περιβόητο
Καψάσκη μην τυχόν κι "εξαφανιστεί" το πτώμα. Βλέπεις, ο αδερφός μου
ήξερε τα συστήματα "αυτωνώνε". Τον έρημο τον Αντώνη μου! Οσο είχε να
κάνει με τον Καψάσκη και τους όμοιούς του, καλά τα 'χε καταφέρει. Επρεπε όμως
να πάει αυτός και κανένας άλλος το μαύρο νέο στη μάνα και στον πατέρα του
Σωτήρη.
"Πώς να πάω, αδερφούλα μου, πώς;" με ρώταγε. "Εγώ
είχα πιστέψει πως δε θα μετρήσω άλλους τάφους πια. Πως το ξημέρωμα
κοντοζυγώνει". Και γινότανε αυτός μικρούλης κι εγώ μεγάλη και του 'λεγα:
"Πρέπει, πρέπει, πρέπει εσύ να πας, εσύ". Και δίσταζε και πισωγύριζε
ο Αντώνης μου, λες και δεν ήτανε ποτέ ΕΛΑΣίτης, λες και δεν είχε κάνει ποτέ
ούτε φυλακή ούτε εξορία.
Αλήθεια, πώς να πάει; Πώς να πει στους γονιούς πως ο γιος τους, ο
λεβέντης τους, ο φοιτητής με τα γαλάζια μάτια, ο Σωτήρης τους, ο Σωτήρης μας,
δε ζούσε πια; Πήρε τον Πάγκαλο μαζί κι έναν άλλονε και κίνησε μέσα στη νύχτα
για το σπίτι του Σωτήρη. Η μάνα του παλικαριού ούτε που υποψιάστηκε πως τα
αίματα στα ρούχα του Αντώνη μου ήτανε του γιου της. Κι ο αδερφός μου βουβάθηκε,
δεν της είπε τίποτα για το σκοτωμό. Της είπε πως ο Σωτήρης χτυπήθηκε κι ήτανε
στο νοσοκομείο. Στον πατέρα του Σωτήρη μόνο κάποια στιγμή μπόρεσε να ψιθυρίσει
την αλήθεια. Η μάνα το 'μαθε μέσα στα γραφεία της ασφάλειας. Γιατί η ασφάλεια
είχε πολύ ανησυχήσει μήπως με το σκοτωμό του Σωτήρη γίνουνε κι άλλες
διαδηλώσεις και περισσότερες φασαρίες και κάτι τέτοιο δε συνέφερε. Ητανε,
βλέπεις, να γυρίσει κι ο βασιλιάς ο Κωνσταντίνος την επόμενη μέρα απ' τις
θερινές του διακοπές στην Κέρκυρα, πίσω στην Αθήνα, κι έπρεπε να επικρατεί
ηρεμία!
Μόλις μάθανε, λοιπόν, πως ο Σωτήρης σκοτώθηκε στη διαδήλωση,
φωνάξανε τους δόλιους γονιούς και τους τάζανε λαγούς με πετραχήλια, για να
εξασφαλίσουνε τη σιωπή τους και την άδειά τους να τονε θάψουνε χωρίς να πάρει
είδηση ο πολύς κόσμος.
Οι χαροκαμένοι γονιοί δε δεχτήκανε καμιά συζήτηση με την ασφάλεια.
Πήγανε μαζί με τον Αντώνη μου και τον Πάγκαλο στο νεκροτομείο ν' αναγνωρίσουνε
το πτώμα του λεβέντη τους. Το πτώμα όμως το είχανε ήδη εξαφανίσει, όπως
φοβότανε ο αδερφός μου. Ευτυχώς, πήγανε στο τμήμα της οδού Ομήρου κι ο
αξιωματικός υπηρεσίας, ένας υπαστυνόμος, τους είπε πως αν θέλανε να προλάβουνε
να τρέξουνε στο Τρίτο Νεκροταφείο.
Δεν έχω συγκρατήσει τ' όνομα του υπαστυνόμου, αλλά όπου κι αν
βρίσκεται έστω κι αργά, πιστεύω πως όλοι "εμείς" κι όλοι οι
Πετρουλαίοι, πρέπει να του πούμε ένα ευχαριστώ.
Χωρίς ανάσα, ο πατέρας, η μάνα, ο Αντώνης κι ο Πάγκαλος τρέχουνε στο
Τρίτο. Μπαίνουνε στο νεκροθάλαμο. Δυο μεγάλα φέρετρα κι ένα μικρό. Στο
μεγαλύτερο μια γριούλα τόση δα. Στο μικρότερο, σίγουρα για παραπλάνηση, το
παλικάρι μας με διπλωμένα τα γόνατα για να χωράει. Με το ίδιο ματωμένο σεντόνι
που τόνε είχανε στο νεκροτομείο.
Ξέρω, πως ο περισσότερος κόσμος, για το σκοτωμό του Σωτήρη,
αγανάχτησε, πόνεσε, έκλαψε. Ο Αντώνης μου όμως, εκτός από την αγανάχτηση και
τον πόνο, είχε πάρει και απόφαση να δώσει μάχη και να πάρει τον νεκρό μας,
αδιαφορώντας για τους κινδύνους. Ετρεμε η καρδιά μου, γιατί το 'ξερα. Δε
χρειαζότανε να μου το πει. Το 'βλεπα στα μάτια του. Βεβαιώθηκε πως η μάνα, οι
συγγενείς, οι Λαμπράκηδες, ο λαός της Κοκκινιάς, ο Θοδωράκης, φυλάγανε τον
νεκρό μας στο Τρίτο κι αυτός με τον πατέρα του Σωτήρη και το Γιαννόπουλο
τρέχανε όλο το πρωινό να μπορέσουνε να πάρουνε άδεια, να φέρουνε τον νεκρό πίσω
στο νεκροτομείο, να τόνε δούνε δικοί μας ιατροδικαστές και ύστερα στο σπίτι για
να τόνε στολίσουμε.
Οι ώρες περνάγανε. Αδεια δε δινότανε. Αλλοι κρυβόντουσαν κι άλλοι
φοβόντουσαν ν' αναλάβουνε ευθύνες. Ο αδερφός μου αποφασισμένος πως αυτόνε τον
νεκρό μας δε θα τους τόνε άφηνε. "Αυτοί" μπορεί ακόμα να μπορούσανε
να σκοτώνουνε και να μένουνε ατιμώρητοι. Αλλά κι ο Αντώνης μου τώρα ήτανε λεύτερος
να δώσει μάχη και να τους τόνε πάρει τον σκοτωμένο μας. Ετσι, κλείστηκε σ' ένα
γραφείο πρόσωπο με πρόσωπο ο αδερφός μου με τον Καψάσκη. "Αν δεν
τηλεφωνήσεις τώρα στον Τούμπα (υπουργός Δημόσιας Τάξης, το 1965) και δεν του
ζητήσεις να μας δώσει τον νεκρό, δε θα βγεις κι εσύ ζωντανός από δω μέσα",
είπε ο Αντώνης μου.
Αδερφέ μου, για ποιόνε απ' όλους τους νεκρούς μας πολεμούσες εκείνες
τις ώρες; Για ποιόνε απ' όλους ή για όλους μαζί; Και, τελικά, το κατόρθωσες.
Τους τόνε πήρες! Τόνε πήγες σπίτι του και τόνε στολίσανε γαμπρό και πέρασε η
λαοθάλασσα και τόνε προσκύνησε και τον αποχαιρέτησε και τόνε σήκωσε ψηλά,
μετέωρο στην αιωνιότητα.
Μας το χρωστάγανε. Αλήθεια, αδερφέ μου. Μας το χρωστάγανε
"αυτοί". Ενανε. Ενανε τουλάχιστον απ' όλους αυτούς που μας είχανε
σκοτώσει. Να τόνε πάρουμε. Να τόνε στολίσουμε. Να δει κι ο Χάρος ομορφιά, να
δει αντρειοσύνη, να δει πως κι εμείς άνιφτο, αχτένιστο κι αστόλιστο δε θέλαμε
κανένανε να του δώσουμε. Αλλά δεν το μπορέσαμε τότε, αδερφέ μου, για τους
δικούς μας. Το μπορέσαμε όμως, το μπόρεσες για το Σωτήρη μας». Τα γαλάζια μάτια
σου μας καλούνε...
Ο Μίκης Θεοδωράκης, την
παραμονή της κηδείας του, έγραψε τους πρώτους στίχους του τραγουδιού «Σωτήρης
Πέτρουλας», που μελοποίησε αργότερα. Το τραγούδι περιλαμβάνεται στους δίσκους
του Μίκη Θεοδωράκη «Ο εχθρός λαός» (με τραγούδια από την ομώνυμη παράσταση του
1975) και «Της Εξορίας».
Σωτήρη Πέτρουλα,
σε πήρε ο Λαμπράκης, σε πήρε η Λευτεριά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια του μας καλούνε
Σωτήρη Πέτρουλα,
αηδόνι και λιοντάρι, βουνό και ξαστεριά
Σωτήρη Πέτρουλα,
οδήγα το λαό σου οδήγα μας μπροστά
Μάρτυρες ήρωες οδηγούνε
τα γαλάζια μάτια του μας καλούνε.
