Δευτέρα 27 Ιουλίου 2015

Κρύβοντας την αλήθεια με χρεοκοπημένα ψέματα



Του Κώστα ΠΑΠΑΔΑΚΗ*
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Κυριακή 26 Ιούλη 2015
Η κατάληξη της διαπραγμάτευσης με την τρόικα που φέρει την υπογραφή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με την υποστήριξη των ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού και τα ασήκωτα προαπαιτούμενα του 3ου αβάστακτου μνημονίου προσφέρονται για ουσιαστικά συμπεράσματα, πολύ χρήσιμα για την επίσπευση της οργάνωσης των εργαζομένων και την ανάπτυξη της λαϊκής πάλης.
Διαψεύστηκαν στρατηγικές
Δεν διαψεύστηκαν ή επιβεβαιώθηκαν απλά τοποθετήσεις, θέσεις ή προβλέψεις. Διαψεύστηκαν και επιβεβαιώθηκαν πάνω από όλα στρατηγικές.
Ηττήθηκε μια ολόκληρη στρατηγική δεκαετιών του διεθνούς οπορτουνισμού, όσο και της νεόκοπης σοσιαλδημοκρατίας που οικοδομήθηκε στη βάση κοινοβουλευτικών αυταπατών, ποντάροντας να εγκλωβίσει εκ νέου εργατικές - λαϊκές δυνάμεις. Μια στρατηγική που ισχυριζόταν ότι μπορεί να υπάρξει φιλολαϊκή αστική διαχείριση, «παραγνωρίζοντας» τους νόμους που διέπουν την καπιταλιστική οικονομία, κάνοντας πως δεν υπάρχει η ΕΕ, η διακρατική αυτή ένωση του κεφαλαίου.
Οσο πιο ορατή είναι η χρεοκοπία αυτής της στρατηγικής σήμερα, τόσο περισσότεροι από όσους την υπερασπίζονται επιχειρούν τώρα να εμφανίσουν ακόμα μια παραλλαγή της. Τι επιδιώκουν; Επικεντρώνοντας σε μια αλλαγή νομίσματος με ορισμένες κρατικοποιήσεις, να αφήσουν και πάλι στο απυρόβλητο το κύριο, την καπιταλιστική οικονομία και την ΕΕ την οποία στοχεύουν πάνω από όλα και πάλι να διασώσουν. Υποβαθμίζουν τον ίδιο το χαρακτήρα της οικονομίας, το ποιος είναι ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής και μετατρέπουν σε άπαν το νόμισμα. Συμπλέουν, δηλαδή, με την επιδίωξη ισχυρών μερίδων του κεφαλαίου στην ΕΕ για Grexit και την έξοδο των πιο αδύναμων οικονομιών από την Ευρωζώνη.

Αυτές οι δυνάμεις από τη στιγμή που δεν συγκρούονται με το βασικό αντίπαλο, τα μονοπώλια, την εξουσία και τις ενώσεις τους, μπροστά στην ανάγκη τους να εφευρεθεί αντίπαλος επιστρατεύουν κάθε είδους ακροβασίες. Μιλούν για μια παραστρατημένη «από τις αρχές και τα ιδανικά της» ΕΕ. Σκόπιμα κρύβουν ότι η ΕΕ είναι μια ιμπεριαλιστική συμμαχία που ποτέ δεν είχε ούτε θα αποκτήσει φιλολαϊκές αρχές. Οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ξεπερνούν το ελληνικό ζήτημα. Εχουν επίκεντρο το μέλλον της ΟΝΕ. Την ίδια ώρα ΗΠΑ και Γερμανία ξεκαθαρίζουν τους λογαριασμούς τους εκτός από την αρένα της Ευρωζώνης και αλλού... Στη μεν Ουκρανία με επίδικο τις σχέσεις τους με τη Ρωσία κι «αρτηρία» τους την ματωβαμμένη Ουκρανία αλλά και στο Ιράν, πεδίο ανταγωνισμών ανάμεσα στα αμερικανικά και γερμανικά μονοπώλια που ανταγωνίζονται για το ποιος θα προλάβει να επωφεληθεί από την πρόσφατη συμφωνία - συμβιβασμό με πρόσχημα τα πυρηνικά.
Το μέλλον της Ευρωζώνης και οι ανταγωνισμοί
Όσον αφορά τη συζήτηση για αλλαγές στη δομή της ΟΝΕ και τους ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται, αυτοί δεν είναι τωρινοί, είναι τουλάχιστο από το 2012. Δυόμισι χρόνια αργότερα, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ του Ιούνη, στην οποία συμμετείχε κι ο Τσίπρας, συζήτησε το περιβόητο κείμενο των 5 προέδρων της ΕΕ (Γιούνκερ, Τουσκ, Ντράγκι, Ντάισελμπλουμ, Σουλτς) για την εμβάθυνση της ΟΝΕ την επόμενη δεκαετία. Το κείμενο εγκρίθηκε ως βάση για συζήτηση χωρίς να ακουστεί ούτε κιχ από την ελληνική κυβέρνηση. Μέσα σε αυτό περιγράφεται με λεπτομέρειες τι Ευρωζώνη απεργάζονται για τα επόμενα χρόνια. Σχεδιάζουν έτσι μεταξύ άλλων: Αυστηροποίηση των κριτηρίων, ενίσχυση της εποπτείας με περαιτέρω θωράκιση της διαδικασίας του «ευρωπαϊκού εξαμήνου», μόνιμο αυτόματο μηχανισμό περικοπής μισθών, συντάξεων, κοινωνικών υπηρεσιών που ξεφεύγουν από τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, ενιαία χρηματοπιστωτική και κεφαλαιακή αγορά, Τραπεζική Ενωση κι αναβαθμισμένο ρόλο του Γιούρογκρουπ. Βασικό δε στοιχείο όλων των προβλεπόμενων αλλαγών στην Ευρωζώνη είναι ότι ενισχύονται οι μηχανισμοί που θα υλοποιούν και θα ελέγχουν σε κάθε χώρα όσα αντιλαϊκά μέτρα και μνημόνια διαρκείας θα αποφασίζονται και σε ευρωενωσιακό επίπεδο. Εκτός κειμένου, ακούγονται ακόμα «φωνές» για καθιέρωση υπουργού Οικονομικών της Ευρωζώνης και για ξεχωριστό Κοινοβούλιο της Ευρωζώνης.
Με τη συζήτηση αυτή σε επίπεδο Ευρωζώνης για την εμβάθυνση της ΟΝΕ προωθούνται παραπέρα αντιδραστικές αλλαγές που γενικεύουν την πείρα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και της ένωσής τους από το ξέσπασμα της κρίσης. Επιδιώκουν να θωρακίσουν την κερδοφορία τους, σε συνθήκες των επερχόμενων καπιταλιστικών κρίσεων που γνωρίζουν καλά ότι δεν μπορούν να αποφύγουν, σε συνθήκες σφοδρών ανταγωνισμών με ανερχόμενες καπιταλιστικές οικονομίες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία που δεν διεκδικούν απλώς μερίδιο, επιδιώκουν να κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια. Ολα όσα λοιπόν επιχειρούσαν να διαχειριστούν «στο πόδι» αυτά τα χρόνια της συγχρονισμένης κρίσης σε επίπεδο ΕΕ και Ευρωζώνης, επιδιώκουν τώρα να τα συστηματοποιήσουν με μηχανισμούς, για να ελέγχουν κραδασμούς και να θωρακίζουν τη λυκοσυμμαχία και το εκμεταλλευτικό σύστημα. Ομως οι νόμοι του καπιταλισμού είναι αμείλικτοι, υπακούν στο κριτήριο του κέρδους κι ό,τι κι αν κάνουν οι αστοί οι κρίσεις είναι στη φύση αυτού του βάρβαρου συστήματος, όπως κι οι σφοδροί ανταγωνισμοί τους.
Πανταχού παρούσα η βαρβαρότητα του καπιταλισμού
Θα θέλαμε εδώ να θυμίσουμε ότι το 2005, πριν ξεσπάσει η καπιταλιστική κρίση, στην ΕΕ έμπαινε η βούλα στη Συνθήκη της Λισαβόνας. Το, μεταξύ άλλων, «καινούργιο» στοιχείο, που έφερνε αυτή σε σχέση με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν ότι η ένταξη στην ΟΝΕ παρουσιαζόταν σαν ο κανόνας, με τα κράτη - μέλη που δεν έχουν νόμισμα το ευρώ να θεωρούνται ως κράτη - μέλη «με παρέκκλιση». Η ΟΝΕ, δηλαδή, παρουσιαζόταν ως συστατικό στοιχείο της ΕΕ κι όχι σαν ένα είδος «ενισχυμένης συνεργασίας» μεταξύ κάποιων κρατών - μελών. Η εξέλιξη, ωστόσο, της κρίσης στην ΕΕ και η όξυνση του ανταγωνισμού για το πέρασμα στη φάση της ανάκαμψης δυναμώνει τις φυγόκεντρες τάσεις, τη δημιουργία αντιαξόνων, συμμαχιών και ομαδοποιήσεων ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη, προσωρινών ή μονιμότερων, ενώ σχετικά με την Ευρωζώνη και τη μελλοντική μορφή της τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.
Από τα παραπάνω αποδεικνύεται ότι η συγκρότηση της ΕΕ δεν αποτελεί νομοτέλεια, πολύ περισσότερο δεν μπορεί να ταυτιστεί η ύπαρξή της με την Ευρώπη ως γεωγραφική ήπειρο, όπως αυθαίρετα και ανιστόρητα ισχυρίζονται όλα τα κόμματα της ευρω-λαγνείας. Είναι μια συμμαχία ιμπεριαλιστών και η ύπαρξή της υπαγορεύεται από τα συμφέροντά τους. Η δε «αυστηρότητα» και η «χαλαρότητα» στο μείγμα διαχείρισης που ακολουθείται δεν έχει να κάνει με τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα, αλλά με το καθεστώς πολύμορφης και συστηματικής στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων.
Ανεξάρτητα από σχεδιασμούς και προτεραιότητες, από τη νομισματική πολιτική που ακολουθεί ή σκέφτεται να υιοθετήσει η αστική τάξη σε κάθε κράτος - μέλος, οι νόμοι της καπιταλιστικής οικονομίας είναι πανταχού παρόντες. Η εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής κερδοφορίας μέσα από την όσο το δυνατό συρρίκνωση της τιμής της εργατικής δύναμης είναι οδηγός τους. Μια ματιά στα μέτρα που προωθούνται σε κάθε χώρα και μόνο πείθει. Οι ατομικές συμβάσεις, τα δουλεμπορικά γραφεία, η δουλειά τύπου μαθητείας, η διάλυση του Ασφαλιστικού δεν γνωρίζουν σύνορα. Γενικεύονται και στη «σφιχτή» Γερμανία και στις «χαλαρές» Γαλλία και Ιταλία που όλες ευρώ έχουν, και στη Δανία της κορόνας και στη Βρετανία της ισχυρής λίρας που συζητά μέχρι κι έξοδο από την ΕΕ. Τα πρότυπα που κάποτε μας έδειχναν με το δάχτυλο σήμερα δεν πείθουν. Αυτήν την πραγματικότητα κρύβουν Λαφαζανικοί, Ανταρσύες και άλλοι οπορτουνιστές που, με τις πλάτες μερίδας των αστών, ορέγονται άλλο νόμισμα αλλά το ίδιο ...πάντα καπιταλιστικό σύστημα που δεν έπαψαν στιγμή να υπηρετούν με τη διαχειριστική πολιτική τους, ανεξάρτητα από τη συνθηματολογία τους.
Ο μόνος δρόμος που μπορείς σήμερα να εμπιστευτείς
Το εκβιαστικό σερβίρισμα αντιλαϊκών εκδοχών και σεναρίων (grexit/ χρεοκοπία ή μνημόνια) σε ένα χρεοκοπημένο λαό, δεν τον οδηγεί μόνο στην προσαρμογή στην απελπισία, στις αντιδραστικές αντιλήψεις προκειμένου να βρίσκει βολικούς κι εύκολους αντιπάλους, για τα δεινά που αντιμετωπίζει. Περικλείει και σοβαρές δυνατότητες. Γιατί ο λαός, εκτός από τη συνήθεια να διαλέγει δήμιο, να επιλέγει πόσο και με ποιο τρόπο θα πονέσει, σήμερα μπορεί να δει πιο καθαρά ότι έχουν γκρεμιστεί μύθοι που χτίστηκαν μεθοδικά τα τελευταία χρόνια στη λαϊκή συνείδηση με ειδική στόχευση να τον δέσουν χειροπόδαρα. Το σύστημα έχει ακόμα βεβαίως εμπειρία και δυνατότητες να τρομοκρατεί, να παγιδεύει, να κερδίζει χρόνο. Το ότι σήμερα όμως δέχονται πλήγμα οι προσδοκίες και οι αυταπάτες για άλλη φιλολαϊκή παραλλαγή του καπιταλιστικού δρόμου, επιβάλλεται να βάλει σε δεύτερες σκέψεις όσους είχαν διστάσει να εξετάσουν το δρόμο που προτείνει το ΚΚΕ. Δρόμο δύσκολο, απαιτήσεων αλλά που ριζικά θα αντιμετωπίσει τα σημερινά δίχως τέλος αδιέξοδα.
Και κάτι ακόμα, αυτό που η αστική τάξη, η ΕΕ και τα επιτελεία της δεν μπορούν να χωνέψουν και που τους προβληματίζει σοβαρά είναι ότι σε αυτές τις συνθήκες που το πολιτικό προσωπικό τους απαξιώνεται με ρυθμούς πιο γρήγορους από όσο προλαβαίνουν να το αντικαταστήσουν, το ΚΚΕ είναι εδώ, μάχεται στην πρώτη γραμμή και η πολιτική του πρόταση μπορεί να δώσει δύναμη και προοπτική στην πάλη της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων. Ο ρεαλισμός αυτής της πρότασης είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ίδια τη δυναμική της λαϊκής πάλης, με την πίστη του ίδιου του λαού στη δύναμή του.
Μια πρόταση που στο επίκεντρό της έχει μια εξουσία και οικονομία απαλλαγμένη από το κριτήριο του κέρδους, από την υποχρέωση να ταΐζονται οι επιχειρηματικοί όμιλοι για να επενδύσουν όπου εξασφαλίζουν υψηλό κέρδος σε πλήρη αντίθεση με τις λαϊκές ανάγκες και προτεραιότητες. Γιατί αυτά τα παράσιτα και το εκμεταλλευτικό τους σύστημα που κατατρώνε το μόχθο του εργάτη, τον πλούτο που αυτός παράγει, μπορούν να φύγουν από τη μέση. Με μια εξουσία και οικονομία αποδεσμευμένες από την ΕΕ κι όλες τις δεσμεύσεις, τις ποσοστώσεις και τις αντεργατικές κατευθύνσεις της. Με το λαό ιδιοκτήτη, συλλογικό σχεδιαστή, παραγωγό και κουμανταδόρο της δικής του περιουσίας. Με ανάπτυξη όλων των παραγωγικών δυνατοτήτων σε όλους τους κλάδους οικονομίας που σήμερα άλλοι ατροφούν, άλλοι φυτοζωούν κι ορισμένοι χτυπούν «κόκκινο», όμως σε κάθε περίπτωση οι λαϊκές ανάγκες καταπνίγονται προς όφελος των κερδών της πλουτοκρατίας. Ωστόσο, αυτό που χρειάζεται σήμερα κιόλας να αναβαθμιστεί στην εργατική - λαϊκή συνείδηση είναι ότι η οργάνωση κι η πάλη αποτελούν μονόδρομο, ως μοναδική διέξοδος απέναντι στη νέα επέλαση των δυνάμεων του κεφαλαίου. Το δυνάμωμα της κοινωνικής - λαϊκής συμμαχίας και η ισχυροποίηση του ΚΚΕ μπορούν να βάλουν τη σφραγίδα τους στις εξελίξεις.

*Ο Κώστας Παπαδάκης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής του Κόμματος