ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: Το 77% των μαθητών του Δημοτικού είναι κινητικά αδρανείς!

Αύξηση των ποσοστών των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών στο δημοτικό σχολείο κατά 20% την τελευταία δεκαετία

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ Πέμπτη 25 Δεκέμβρη 2014

Μιλά στο «Ριζοσπάστη» ο Βαγγέλης Γείτονας, μέλος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ και καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Την ώρα που οι αρμόδιοι του υφυπουργείου Αθλητισμού, μέσω του νέου αθλητικού νόμο που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση έχουν ως άλλοθι για τα όσα αυτός επιτάσσει - και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από τους ανθρώπους του Αθλητισμού - ότι στόχος είναι, μεταξύ άλλων, η ανάπτυξη του κοινωνικού αγαθού του Αθλητισμού και η κατοχύρωσή του για όλους τους Ελληνες, η στυγνή πραγματικότητα σε έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα έρχεται για πολλοστή φορά να διαψεύσει τα όποια μεγάλα λόγια. Αυτή αφορά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση, όπου με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα ουσιαστικά παραμένει ανύπαρκτη χωρίς καμία κρατική μέριμνα, έχοντας σοβαρές συνέπειες στην υγεία των παιδιών στις νεαρές ηλικίες.

Για το θέμα, ο «Ριζοσπάστης» συζητάει σήμερα με τον Βαγγέλη Γείτονα, μέλος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ και καθηγητή Φυσικής Αγωγής.

-- Πώς είναι σήμερα η κατάσταση της Φυσικής Αγωγής στην εκπαίδευση;

-- Αρχικά να διευκρινίσουμε τι είναι η Φυσική Αγωγή. Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε ότι η Φυσική Αγωγή (ΦΑ) είναι παιδαγωγική διαδικασία που αποσκοπεί στη βελτίωση της υγείας αλλά και στην αρμονική ανάπτυξη των φυσιολογικών συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού, αποτελεί οργανικό μέρος της γενικής αγωγής, υποτάσσεται στους στόχους της, τους υπηρετεί και τους ενισχύει. Κάνουμε αυτήν την απαραίτητη διευκρίνιση, γιατί είναι βασικό να κατανοηθεί πως την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε σήμερα δεν μπορεί να τη δει κανείς ξέχωρα από τις εξελίξεις στην εκπαίδευση αλλά και συνολικότερα. Σήμερα, η ΦΑ στα σχολεία της χώρας μας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη. Για παράδειγμα, στο σύνολο των σχολείων της χώρας κλειστά γυμναστήρια διαθέτουν το 6,8% των Δημοτικών και το 22% των Γυμνασίων και των Λυκείων. Μια αύξηση βλέπουμε στους ανοιχτούς χώρους, ενώ στις αίθουσες που αφορούν την προσχολική ηλικία το ποσοστό δεν ξεπερνάει το 19,2 %. Για το μάθημα της ΦΑ έχουμε δύο ώρες ανά βδομάδα στις τάξεις Α', Β', Γ' Γυμνασίου, δύο ώρες τη εβδομάδα στην Α' Λυκείου, μια ώρα τη βδομάδα στη Β' Λυκείου και δύο ώρες στη Γ' Λυκείου. Στα δημοτικά σχολεία και στα ολοήμερα τείνει να παγιωθεί η αντικατάσταση του καθηγητή ΦΑ από το δάσκαλο. Για ποια ΦΑ να μιλήσουμε, όταν το έδαφος πάνω στο οποίο πρέπει να δομηθεί είναι αυτό που αναφέραμε;

-- Τι κίνδυνοι για τα παιδιά κρύβονται πίσω από την έλλειψη σωματικής άσκησης;

-- Ολα αυτά σε καμία περίπτωση δε θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστη την υγεία των παιδιών, την ανάπτυξη, αλλά και την άνοδο του επιπέδου των ικανοτήτων τους. Τα στοιχεία είναι συγκεκριμένα και δείχνουν ότι έχουμε 77% των μαθητών του δημοτικού κινητικά αδρανείς και έχουμε αύξηση των ποσοστών των υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών κατά 20% την τελευταία δεκαετία. Το αποτέλεσμα αυτών είναι να έχουμε μείωση της αερόβιας αντοχής, αυτό που λέμε δηλαδή φυσική κατάσταση, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών παθήσεων. Ακόμη, αυξάνουν οι κίνδυνοι και για άλλες παθήσεις όπως διαβήτης κ.ά. Εχει, όμως, αξία να δούμε τα στοιχεία που εμφανίζονται στις παιδικές ηλικίες σε συνδυασμό με τα στοιχεία των ενηλίκων, γιατί η έλλειψη άσκησης στις μικρές ηλικίες οδηγεί σε αντίστοιχα αποτελέσματα και στις μεγαλύτερες κι έτσι έχουμε ένα 75% περίπου των Ελλήνων κινητικά αδρανείς. Οταν όμως μιλάμε για κινδύνους για τα παιδιά στις μαθητικές ηλικίες χρειάζεται να δούμε συνδυαστικά τόσο τους παράγοντες που δημιουργούν αυτούς τους κινδύνους, όσο και μια σειρά άλλες πλευρές, όπως η διατροφή, η συμμετοχή του νέου σε φυσικές δραστηριότητες εκτός σχολείου, πλευρές που σήμερα στην προσπάθεια εκπλήρωσής τους σκοντάφτουν στην καπιταλιστική κερδοφορία.

-- Τα τελευταία χρόνια αυξάνονται οι έρευνες της ΕΕ πάνω σε αυτό το θέμα; Πού αποσκοπεί αυτό το ενδιαφέρον;

-- Η ΕΕ τα τελευταία χρόνια «χτυπάει καμπανάκι» γι' αυτά τα θέματα, λαμβάνοντας υπόψη ορισμένα στοιχεία που αφορούν την πρόωρη θνησιμότητα, τα επίπεδα παχυσαρκίας, το διαβήτη, τον καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου, την ισχαιμική καρδιοπάθεια και άλλες παθήσεις σε όλη την Ευρώπη, όμως ομολογούν οι ίδιοι πως το πρόβλημα είναι άλλο. Το πρόβλημα γι' αυτούς είναι ότι αυτές οι παθήσεις που δημιουργούνται από την έλλειψη σωματικής άσκησης συνεπάγονται άμεσο και έμμεσο οικονομικό κόστος από το οποίο η ΕΕ πρέπει να απαλλαγεί. Από τη μια μεριά, λοιπόν, έχουμε το ενδιαφέρον - υποκριτικό λέμε εμείς - για ένα καλό επίπεδο φυσικής κατάστασης με σκοπό αφενός την αντοχή των εργαζομένων στις ορέξεις του κεφαλαίου και αφετέρου το να μην επιβαρύνεται η οικονομία και, από την άλλη μεριά, έχουμε τον αθλητισμό - εμπόρευμα που σήμερα αποτελεί πολυτέλεια για τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας, μιας και, για να αθληθεί σήμερα κάποιος, πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη. Είναι μια αντίφαση που δεν μπορεί να λύσει σήμερα το σύστημα και βέβαια ούτε η ίδια η ΕΕ, ως ένωση καπιταλιστική. Να μην εκπλαγούμε στο μέλλον αν αρχίσουμε και ακούμε μεγάλα λόγια για τα οφέλη της άσκησης από φορείς που είναι γατζωμένοι στο άρμα της ΕΕ, γιατί πλέον ξέρουμε πού αποσκοπούν, από ποια οπτική και με ποια στόχευση λέγονται.

-- Ο τελευταίος αθλητικός νόμος ουσιαστικά ανοίγει την πόρτα για την εξίσωση των πτυχίων των καθηγητών ΦΑ από τα ΑΕΙ με αντίστοιχα από άλλες σχολές όπως τα ΚΕΚ ή τα ιδιωτικά ΙΕΚ. Τι συνέπειες μπορεί να υπάρξουν τόσο στο θέμα της Φυσικής Αγωγής στην εκπαίδευση αλλά και γενικότερα;

-- Ο νέος αθλητικός νόμος βάζει ορισμένες πλευρές στα άρθρα που αφορούν τους καθηγητές ΦΑ, τις οποίες μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ως επικίνδυνες τόσο από την πλευρά των εργασιακών δικαιωμάτων των καθηγητών ΦΑ, αλλά και από την πλευρά του ποιος πρέπει σήμερα να είναι αρμόδιος για την «καθοδήγηση» των νέων, γενικά του λαού, στην άσκηση. Από πλευράς εργασιακών δικαιωμάτων παγιώνονται οι εργασιακές σχέσεις - «λάστιχο», συμβάσεις ορισμένου χρόνου στους ΟΤΑ πληρωμένες απευθείας από την τσέπη του λαού, τα λεγόμενα ανταποδοτικά προγράμματα που δεν υπολογίζονται καν ως προϋπηρεσία για τον εργαζόμενο, επιπλέον έχουμε την εξίσωση των πτυχίων με αυτά των αποφοίτων των ΚΕΚ, των ΙΕΚ και άλλων σχολών με αντίστοιχες ειδικότητες και έχουμε και τη νέα πατέντα, τους λεγόμενους εκπαιδευτές που εντάσσονται και στις δυο κατηγορίες.

Από τη μία, οι εκπαιδευτές θα μπορούν ουσιαστικά να υποκαταστήσουν έναν καθηγητή ΦΑ ή προπονητή, με ό,τι συνεπάγεται αυτό, αλλά εδώ έχουμε και ένα μεγάλο θέμα, του ποιος τελικά θα πρέπει να έχει το βασικό ρόλο σήμερα σε αυτό το κομμάτι, από το σχεδιασμό, την επιστημονική στήριξη της ΦΑ και του Αθλητισμού μέχρι και τον έλεγχο και την αξιολόγηση. Γίνεται, δηλαδή, μια συνολική προσπάθεια να παγιωθεί μια κατάσταση που υπάρχει σήμερα, αλλά και να γενικευτεί, σύμφωνα με τους στόχους που επιδιώκει το ίδιο το σύστημα. Γι' αυτό κι εμείς λέμε ότι το κρίσιμο είναι το τι έρχεται να λύσει το αθλητικό νομοσχέδιο και από ποια σκοπιά. Ετσι, από αυτήν την άποψη, εμείς λέμε ότι έχει μεγάλη αξία να κερδίζει έδαφος η αντίληψη που λέει ότι χρειάζονται ριζικές ανατροπές, ώστε να μπορέσουμε να μιλάμε για ικανοποίηση αναγκών, για τα δικαιώματα των εργαζομένων, του λαού μας συνολικά.